فرض شرط بودن، هر گاه عقد دختر برادر يا يا خواهر هر دو مكرر بشود در هر دو دفعه رضاى عمه و خاله شرط مىباشد؟ يا در دفعۀ اول به تنهائى و در دفعات ديگر رضاى ايشان شرط نخواهد بود؟.

جواب:

بلى ظاهر اين است كه فرق ما بين دائم و منقطع نيست. چنانكه تصريح شده در كلام علما بدون نقل خلافى. و منعى كه از تزويج وارد شده شامل عقد منقطع هم هست. و ظاهر اين است كه هر گاه عقد را مكرر كند در هر عقد رضاى عمه و خاله شرط است. چنانكه مقتضاى عمومات است. و فرقى ما بين متعه و دوام نيست در قواعد تحريم و احكام زوجيت در متعه جارى است مثل دوام، الّا در مستثنيات مثل ميراث و نفقه و قسمت.

342: سؤال:

زيد زوجۀ معقوده داشت و قبل از اين كه او را تصرف كند ناخوشى «شقاقلوس» [1] او را عارض شده، پاى او را از زانو قطع نمودند. و نظر به اين كه شغل و عمل زيد زراعت بود و مالك چيزى هم نبود، زوجه به سبب اين كه قدرى از مهر او در ذمّۀ او بود و تصور اين را هم نمود كه زيد قادر بر نفقه دادن به او نخواهد بود، از انقياد و تمكين نسبت به او مضايقه مىنمود، بلكه مبلغ بيست تومان علاوه بر مهر او خود زوجه و منسوبان مىدادند به زيد كه طلاق بدهد. و راضى نشد. و چون سخن زوجۀ مذكوره در خصوص عدم تمكين به سبب موجود نبودن قدر معتدٌّ به از مهر او در شرع مسموع بود، چهار نفر از منسوبان زيد به جهت دفع عذر زوجه حاضر و هر يك به قدر چهار تومان ملك يا باغ يا خانه به زيد هبه نمودند، و او حسب المصالحه عوض ذمۀ مهر به زوجۀ مذكور منتقل نمود.

و بعد از اين كه زوجه هم چنين دانست كه ديگر سخن او در عدم تمكين شرعا مسموع نيست لا بد در مقام اطاعت آمده زيد در او تصرف كرد. و الحال معلوم شده كه چهار نفر مذكور در مقام خدعه بودند آن چه به او منتقل نمودند مال غير بوده. و الحال زوج از اداى نفقۀ واجبۀ زوجه عاجز، و صداق غير موجود، و ضعيفه معطل است و الحالة هذه. آيا بر هر يك از زوج و چهار نفر مذكور چه چيز است؟ آيا هر يك از چهار نفر ضامن چهار تومان

[1] مردگى موضعى، مردگى عضوى از اعضا. سفاقلوس هم گفته شده، اصل آن يونانى است. در تركى «قان قارا» در انسان، و «يان قارا» در حيوان گفته مىشود كه در فارسى «قانقرا» گفته مىشود.