به عبارت ديگر: از اين كه آنان از يكديگر سؤال مى كنند كه چقدر «لبث» كرده اند، يا ازآنان سؤال مى شود كه در گذشته چقدر معطل شده اند، معلوم مى شود واقعيتى از وجود و شخصيت آنان باقى بوده كه سؤال از مدت مكث مطرح مى گردد.

خلاصه: استعمال اين لفظ و پرسش افراد از يكديگر ويا پرسش ديگران ازاين افراد، همگى گواه بر اين است كه چيزى از واقعيت انسان پس از مرگ باقى مى ماند و از توقف و لبث آن سؤال مى گردد واگر فرض كنيم كه با مرگ و پوسيدن انسان در ميان قبر، شخصيت او از ميان مى رود، سؤال غير موجه خواهد بود.

نكته سوم:

ظواهر اين گروه از آيات با آياتى كه بر حيات شهدا و شادمانى و روزى خوردن و يا معذب بودن گروههايى مانند آل فرعون گواهى مى دهند، مخالف مى باشد و بايد افرادى كه براى اين گروه از گذشتگان، حيات و زندگى معتقدند، به فكر توضيح و تفسير اين دسته از آيات باشند.

البته اين سخن در صورتى صحيح است كه آيات مورد بحث، مجرم و مؤمن را بگيرد ولى اگر گفته شود كه اين آيات از آن مجرمان است، اشكال خودبه خود از ميان خواهد رفت.

به حكم اينكه در آيات قرآن تضاد و منافاتى وجود ندارد، بايد با بررسى دقيق، هدف اين گروه از آيات را به دست آورد.

نظريات ششگانه در رفع اختلاف

مفسّران، در رفع اختلاف بدوى ميان اين دو نوع آيات نظريه ها را مطرح