بگيرد مى‌باشد و عنوان «ولى امر» تنها يك برداشت لغوى است و از هر گونه نگرشى به مكتب اسلام از نظر شرايط رهبر و ديدى كه نسبت به سياق خود آيه كريمه هست و نيز احاديثى كه در تفسير آيه وارد شده است، بكلّى به دور است، بديهى است كه تفسير آيات كريمه قرآن را تنها از ديد لغوى و ديگر هيچ، نمى‌توان پذيرفت، بلكه بايد در تفسير قرآن علاوه بر لغت، پايه‌ها و اصول اسلامى و نيز احاديثى را كه در تفسير آن وارد شده است در نظر گرفت و از مجموع آنها مطلبى را استفاده كرد.

علاوه آنكه مقام و منصب ولايت، يك مقام جعلى و اعطايى است و داشتن چنين منصبى، خالى از سه صورت نيست:

اوّل آنكه: مردم او را براى چنين مقامى انتخاب كنند و او را رهبر خود قرار دهند.

دوم آنكه: خود با زور و تزوير چنين مقامى را به صورت ديكتاتورى اشغال كند.

سوم آنكه: خداوند او را براى چنين مقامى نصب كند.

احتمال اول و دوم منتفى است؛ زيرا خداوند هرگز امر رهبرى را كه سرمايه بقاى اسلام است، به عهده خود مردم واگذار نخواهد نمود، تنها احتمال سوم است كه مى‌تواند پايه اسلامى داشته باشد.

بنابراين، بايد در تشخيص و شناخت «ولى امر» از ديدگاه اسلام، دقت بيشترى در تفسير آيه مورد نظر نمود و تنها به تفسير لغوى اكتفا نكرد.

به هر حال، «اوليا» در لغت، جمع «ولى» است به معناى «قائم به امر» (كسى كه كار را به دست بگيرد). در كتاب «اقرب الموارد» مى‌گويد: «الولىّ جمعه أولياء» سپس از مصباح نقل مى‌كند كه: «الولىّ فعيل بمعنى فاعل من وليه اذا قام به و منه: اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا ...[1] و الجمع أولياء».

بنابراين، اولياى امور از ديدگاه لغوى به معناى مطلق سردمداران و كار به دست گيران خواهد بود، اعمّ از عادل، يا فاسق و فاجر.

[1] - بقره/ 257.