اسم الکتاب : تنبيه بدنى كودكان المؤلف : حسينى خواه، سيدجواد الجزء : 1 صفحة : 222
2. بر فرض جواز تنبيه بدنى، اين كار در صورتى است كه شخص
مؤدِّب همهى راههاى تربيتى قبل از تنبيه را انجام داده باشد؛ و در نهايت، به
تنبيه بدنى و كتك زدن رسيده باشد. در اين مرحله نيز بايد رعايت كمتر به بيشتر را
بكند. مرحوم سبزوارى مىنويسد:
«با اين حال، واجب
است كه شخص مؤدِّب از مقدارى كه لازم و به مصلحت كودك است، تجاوز ننمايد؛ و احتياط
آن است كه به كمترين مقدار و چيزى كه تأديب به آن محقّق مىشود، اكتفا نمايد». [1] 3. حكم تنبيه بدنى در مواردى كه كودك بر خلاف شؤونات جامعه و آداب اجتماعى
رفتار مىكند، وجوب نيست؛ و در صورتى كه كودك كارى را انجام دهد كه در شريعت گناه
محسوب نمىشود، اما در جامعه ناپسند است، واجب نيست براى متوجّه كردن او به بدى
كارش، به تنبيه بدنى دست بزنند؛ مگر آنكه ديگر چارهاى جز اين نباشد و هيچ كدام
از راههاى تربيتى سودمند واقع نشود.
شايد بتوان گفت جواز تنبيه در اين مورد ثابت نيست. چرا كه
براى تنبيه راههاى جايگزينى وجود دارد كه بسا تأثير آنها بيش از تنبيه و كتك زدن
طفل بوده و در مورد آداب اجتماعى سودمند است؛ و به عبارت ديگر، مصلحت طفل در اين
موارد در تنبيه بدنى نيست. هر چند كه برخى نيز در اين رابطه گفتهاند:
«ظاهر آن است كه
تنبيه بدنى كودك در امور عرفى نيز جايز است؛ چه آنكه وظيفه والدين تربيت و تأديب
فرزندانشان است كه متخلّق به آداب نيك و پسنديده شوند؛ و اينكه مرتكب اعمالى كه
مضرّ به حالخودشان و ديگران و جامعه است، نشوند». [2]
[1]. سيد عبدالاعلى
سبزوارى، مهذّب الاحكام، ج 28، ص 36؛ «ومع ذلك، يجب أن لا يزاد عمّا هو لازم و
مصلحة للصبى، والأحوط، أن يحتاط بأقلّ ما يتحقّق به التأديب».
[2]. على كريمى
جهرمى، الدرّ المنضود فى احكام الحدود، ج 2، ص 282. اين سخن ظهور دارد در اينكه
ممكن است تنبيه بدنى كودكان در انجام اعمال ناپسند و امور غير عرفى نباشد؛ علاوه
آنكه در روايات نقل شده در باب تنبيه بدنى كودكان، روايتى نيست كه معصومان: در
امر تربيت و امور عرفى به زدن كودك امر كرده باشند.
اسم الکتاب : تنبيه بدنى كودكان المؤلف : حسينى خواه، سيدجواد الجزء : 1 صفحة : 222