ترتيبات حروف را باصطلاح دواير حروف گويند.

[دايره ابتث يا ابتثى‌]

- مثلا دايره ابتث يا ابتثى، مقصود ترتيب حروفست بشكل ا ب ت ث ج ح ...

الخ كه معروفترين دواير حروف مى‌باشد و نزد همگان معلوم و معمولست.-

[دايره ابجد]

و همچنين دايره ابجد يا ابجدى، يعنى ترتيب حروف بجمل: ابجد هوّز حطّى كلمن ... الخ كه آن هم معروف و در نوشتن حروف تقويم و گفتن مادّه تاريخ معمولست.

بديهى است كه از 28 حرف بقواعد رياضى اشكال و صور بى حدّ و حصر پيدا مى‌شود [1] امّا دوايرى كه علماى فن ترتيب و مبناى اعمال قرار داده‌اند تا كنون بنظر نگارنده سيزده دايره رسيده كه شش دايره اوّلش بترتيب از ساير دواير مشهورتر و معمولتر است باين قرار:

ابتث، ابجد، اهطم، اجهب، ايقغ، اجذش، ارغى، انسغ، احست، اديل، اجهز، افسج، اعهط.

بعضى در شش دايره معروف كه باصطلاح دواير سته گفته مى‌شود بجاى اجهب دايره ارغى را گفته‌اند [2].

[1] - از جمله قواعدش در اصطلاح رياضى قاعده ترتيب است باين قرار كه براى بدست آوردن شماره ترتيب چند حرف بايد عده حروف را از يك تا عدد آخر مطلوب در هم ضرب كرد. مثلا اگر بخواهيم شماره اشكال ترتيب پنج حرف را بدانيم ميگوييم 120 صورت پيدا ميكند [120 5* 4* 3* 2* 1]- پس براى بيست و هشت حرف بايد اعداد را از يك تا 28 بترتيب در هم ضرب كنيم كه مضروب فيه آخر عدد 28 باشد.- و اگر بخواهيم تركيبات ثنائى و ثلاثى و رباعى آن را بدانيم قواعد ديگر دارد كه در كتب رياضى بتفصيل نوشته‌اند.

[2] - در كتاب شرف العلوم محمود حسينى قادرى شطارى از عرفاى قرن يازدهم كه در مطالب كتاب مثال بوقايع سنوات 1024 و 1036 آورده دوائر ستّه معروف را ابتث، ابجد، اهطم، ايقغ، اجذش، ارغى، نوشته است.