زده‌اند، بدوى در ديباچه ارسطو عند العرب (ص 25 و 34) درباره آن سخنى دارد.

ارثماطيقى شفاء نزديك است به «كتاب المدخل الى علم العدد» از نيقوماخس ترجمه ثابت بن قرة (چاپ كوچ). رساله عدد اخوان الصفاء هم گرفته از همين كتاب نيقوماخوس است. ارثماطيقى درة التاج شيرازى بسيار نزديك است به شفاء مانند ارثماطيقى نفايس الفنون آملى كه هم از شفاء گرفته شده است.

مجسطى شفاء گزيده‌ايست از مجسطى پتولمايوس. مجسطى درة التاج ترجمه‌ايست از گزيده مجسطى عبد الملك بن محمد شيرازى كه بهترين گزيده‌ها است (ص 3 و 4 و 337) در آغاز آن از مجسطى لوكرى ياد شده است ابو الحسين عبد الملك بن محمد شيرازى زنده در نيمه دوم سده ششم و درگذشته پيش از 600 نگارنده «علم اشكال قطوع المخروطات و تصفح المخروطات» است (دائرة المعارف اسلامى در علم الحساب- سزگين 5: 134 و 138 و 140 و 141- بروكلمن ذيل 1: 858) او جز محمد بن عبد الملك ابن ابى الفتح يزدى نگارنده الايضاح عن اصول صناعة المساح است (ص 184 ايضاح- نشريه 11 و 12: 1003)

درباره چند مبحث از شفاء و نجات‌

1- ابن سينا در طبيعى شفاء فن بكم مقاله يكم فصل 13 و 14 (ص 25- 33) همچنين در ترجمه فروغى از ان (ص 114- 128) از بخت و اتفاق سخن رانده است و گزيده همان مطالبى را آورد كه در فيزيك ارسطو مقاله 2 فصل 4 و 5 و 6 بند 195 ب 30- 198 الف 13 (ص 110- 135 عربى چاپ بدوى و ص 137- 142 ترجمه احمد لطفى سيد از تفسير سنت هيلر و ترجمه فرانسوى‌Carteron 1 :86 -47 و ترجمه انگليسى‌Cornford 1 :751 -861 ) آمده است.

از لكزيكون افلاطون به يونانى و فرانسه و فهرست واژه‌هاى فلسفى نگارشهاى ارسطو به انگليسى برمى‌آيد كه اين دو در بسيارى از جاها از ان دو ياد كرده‌اند. از آنها است بند1099 b در اخلاق نيقوماخوس (ترجمه عربى كهن ص 73) در نجات (386) هم از بخت ياد مى‌گردد.

2- ابن سينا در الهى شفاء مقاله 9 فصل 6 (ص 628 چاپ سنگى) و در نجات (ص 668) «فصل فى العناية و كيفية دخول الشرفى القضاء الالهى» دارد، همچنين‌