در المبدأ و المعاد مقاله 2 فصل 7 (ص 84) و در رساله قدر (چاپ مهرن 9- 10 و جامع البدائع ص 63) و ترجمه فارسى آن در فرهنگ ايران زمين (24: 67- 70) و در اشارات نمط 7 (ص 140) نيز ترجمه فرانسوى گواشون (ص 458) از عنايت ياد كرده است.

كارا دوو در «ابن سينا» (ص 278 متن فرانسوى و ص 267 ترجمه عربى) و لوئى گارده‌L .Gardet در انديشه دينى ابن سيناLa Pensee religieuse d ,Avicenne و گواشن درDistinction( 292 ) نيز درباره همين انديشه او سخن داشته‌اند.

در اخلاق نيقوماخوس كتاب 10 فصل 10 بند1179 a 23 از عنايت ياProvidence ياد شده است (ترجمه عربى كهن 356 و ترجمه عربى احمد لطفى سيد 365- ترجمه فارسى سلجوقى 321- ترجمه‌هاى فرانسوى تريكوTricot ص 521 و وآلگوئين‌Voilguin ص 497- سرگذشت ارسطو از كروست‌Chroust 1 :432 ) دانشمندان ما در اينجا گويا از رواقيان بهره برده‌اند چه آنان به تدبير يا عنايت الهى ياPeri Pronoias مى‌گرائيدند و به گفته خروسيپوس نگارنده كتاب تدبير الهى، آن از ذات خداوند برخاسته است. آنان در حلى كه از مسأله شر و بدى كرده‌اند به انديشه رواقيان نزديكند. پنايطوس رودسى زنده 180 خواجه و سرور رواقيان را كتاب العناية است. انديشه ماركوس اورليوس هم چنين است. سيسرون در كتاب طبيعت خدايان هم چنين گفته است (خروسيپوس از برهيه‌Brehier به فرانسه ص 42 و 203- الفلسفة الرواقية از عثمان امين 4 و 131 150 و 142) اسكندر افروديسى چندين رساله دارد كه در ان به سخنان ارسطو مى‌نگرد يكى از آنها كه ترجمه عربى آن در دست هست «العناية» است كه ابو بشر متى بن يونس قنائى (غسانى) آن را از سريانى به تازى درآورده است و سخنان دمكريتس و اپيكورس و فيلسوفان نوين ديگر در اين باره در آن آمده است. فارابى در شرح العبارة (ص 90 س 23 بندى درباره تدبير دارد كه بنوشته زيمرمن (ص 256) از اسكندر گرفته است.

ابن ميمون اسرائيلى (530- 602) در دلالة الحائرين (3: 16- 18) از رسالة التدبير اسكندر بندهائى آورده و گفته كه درباره عنايت خداوند پنج رأى است (523 و 524 و 525 و 535 متن عربى چاپ 1974 آنكارا و 3: 111 ترجمه فرانسوى‌