ث- خداوند به پيامبران خود به هنگام دعا پاسخ داده، و از زبان حضرت ابراهيم عليه السلام مى‌فرمايد:

الْحَمْدُ للَّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ الدُّعَاءِ [1].

«سپاس خدايى را كه در اين پيرى اسماعيل و اسحاق را به من عطا كرد. پروردگار من دعاها رامى‌شنود.»

ج- همچنين خداوند، دعاى يونس بن متى عليه السلام را پس از بلعيده شدن توسط نهنگ، پاسخ داد و به مؤمنان وعده داد كه بديشان نيز پاسخ دهد. خداوند مى‌فرمايد:

وَذَا النُّونِ إذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ أَن لَن نَّقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَى‌ فِي الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ* فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ‌ [2].

«و ذو النون‌ [يونس‌] را (به يادآور) در آن هنگام كه خشمگين (از ميان قوم خود) رفت‌، و چنين مى‌پنداشت كه ما بر او تنگ نخواهيم گرفت‌؛ (امّا موقعى كه در كام نهنگ فرو رفت) در آن ظلمت‌هاى (متراكم) صدا زد: (خداوندا!) جز تو معبودى نيست؛ منزّهى تو! من از ستمكاران بودم‌. ما دعاى او را به اجابت رسانديم؛ و از آن اندوه نجاتش بخشيديم و اينگونه مؤمنان را نجات مى‌دهيم.»

دوم- فروتنى و تسليم، گوهر دعا:

الف- گوهر دعا، فروتنى و تسليم به درگاه الهى (يا تضرّع) است. تضرّع همان احساس نياز حقيقى و همان حالت صفا و خلوص و از ميان رفتن هرگونه خود فريبى‌اى است كه نفس بشرى را پوشانده تا در وراى آن كبر، غرور، ناتوانى و سستى عزم خود را پنهان كند، پس هرگاه با تلخىِ حق روبرو شود و با جوهره واقعيّت برخورد كند دراين هنگام بر او آشكار مى‌شود كه در غرور به سرمى‌برده است. و آن هنگامى است كه سكرات مرگ بر او غالب مى‌آيد يا هنگامى كه چنين مورد خطاب قرار مى‌گيرد كه: