دوم: سوگند به خدا

سوگند ويمين منعقد نمى‌شود، مگر اينكه قسم به خداوند متعال باشد، كه بايكى از نامهاى اسامى الهى زير محقق مى‌شود:

1- سوگند به واژه مقدس «اللَّه»، كه اسم خاص ذات مقدس خداوند متعال‌است.

2- سوگند به يكى از نامهايى كه اطلاق نمى‌شود مگر بر خداوند متعال مانند رحمان.

3- سوگند به يكى از اوصاف ويا افعالى كه مختص به خداوند است وغير از او كسى در آن شريك نيست مانند: «مقلب القلوب والابصار» (دگرگون كننده قلبها وديده‌گان) يا «الذى نفسى بيده» (كسى كه جان من به دست او ست). يا «خالق النور والظلمة» (آفريننده نور وتاريكى)، «بارى‌ء النسمه» (آفريننده انسان) وشبيه به اين.

4- سوگند به يكى از اوصاف يا افعال مشتركى كه بيشتر براى خداوند متعال بكار مى‌رود، مانند رب «پرورش دهنده»، خالق «آفريننده»، بارى‌ء «ابداع‌كننده»، رزاق «روزى دهنده» ورحيم «بخشايشگر».

اما اوصاف مشتركى كه اطلاق آن، ذات مقدس خداوند را به ذهن متبادر نمى‌كند با آن قسم منعقد نمى‌شود، مانند موجود، حى «زنده»، سميع «شنوا»، بصير «بينا»، مصور «صورتگر»، قادر «توانا» وشبيه به اين، مگر اينكه از طريق ياد نمودن اين واژه‌ها قصد سوگند خوردن به خداوند را داشته باشد، وعرف بگويد او به خداوند سبحان قسم خورده است.

خلاصه اينكه: در انعقاد قسم، سوگند به خداوند متعال ونه غير از او، مورد نظر است، ومعيار اين است كه عرف، سوگند او را قسم به خدا تلقى كند.

سوم: يادكردن سوگند

سوگند توسط كسى كه قادر بر سخن گفتن است با لفظ، وتوسط كسى كه ازسخن گفتن ناتوان است مانند لال يا كسى كه به خاطر بيمارى قادر به تكلم نيست با آنچه جايگزين لفظ مى‌شود مانند اشاره، منعقد مى‌شود، اما اينكه قسم با نوشتن منعقد شود اشكال دارد.