كسانى كه زكات بر آنان واجب مى‌شود

زكات بر كسى واجب مى‌شود كه واجد شرايط ذيل باشد:

1- بلوغ 4- مالكيّت‌

2- عقل 5- قدرت بر تصرّف‌

3- آزادى 6- نصاب‌

جزئيات شرايط بالا به ترتيب ذيل بيان مى‌شود:

اوّل- بلوغ:

1- زكات بر غير بالغ واجب نيست هر چند تنها در قسمتى از سال نابالغ باشد پس سال زكاتى از حين بلوغ حساب مى‌شود.

منظور از سال زكاتى اين است كه در بعضى از موارد وجوب زكات، مانند گاو، گوسفند، شتر، طلا و نقره واجب است كه يكسال‌كامل از آنها بگذرد، بعد زكات بدهد. پس اگر مالك آنها بالغ شود، بايد از لحظه بلوغ، يكسال بگذرد، بعد زكات واجب مى‌شود امّادر مواردى كه گذشتن يكسال در آنها شرط نيست مانند گندم وجو و خرما و كشمش، قبل‌از وقت تعلّق زكات، بلوغ شرط است. چنانكه تفصيل مسأله در آينده بيان خواهد شد.

2- در غلّات نابالغ، يعنى: گندم، جو، خرما و كشمش مستحب است كه ولىّ شرعى او زكات را بدهد و اگر ولىّ ندارد، حاكم‌شرع متصدّى آن مى‌باشد. امّا در اموالى از قبيل: طلا و نقره، براى ولىّ دادن زكات آنها جايز نيست و در شتر، گاو و گوسفند نيز احوطنپرداختن زكات است.

3- اگر ولىّ كودك نابالغ با اموال او تجارت كند، بازهم مستحب است كه زكات آن را پرداخت نمايد.

دوّم- عقل:

1- در مال كسى كه در طول سال ديوانه است، زكات واجب نيست و همچنين براى كسى كه در دوره‌هاى معيّنى ديوانه مى‌شود، بشرطى كه در عرف صدق كند كه او ديوانه است. امّا كسى كه تنها براى مدّتهاى كوتاهى ديوانگى بر او عارض مى‌شود ولى در عرف به اوديوانه گفته نمى‌شود، زكات واجب است.

2- اگر ولىّ ديوانه با مال او تجارت كند، مستحب است زكات آن را پرداخت نمايد امّا در غير مال تجارت، دادن زكات آن جايزنيست.