فصل اوّل- زكات مال‌

وجوب زكات:

1- زكات مانند نماز، از ضروريات دين يعنى از جمله واجبات قطعيّه‌اى است كه مسلمانان درباره آن هيچ‌گونه اختلافى نداشته وندارند و آيات زيادى از قرآن (در حدود 26 آيه) زكات را قرين نماز و همراه آن ذكر كرده و در روايات هم به صورت متواترنقل شده است و منكر وجوب آن با علم به آن، از اسلام خارج مى‌شود.

در وصيّت پيامبر خداصلى الله عليه وآله به على‌عليه السلام آمده است:

«يا على! ده گروه از اين امّت، به خداى بزرگ كافر شده‌اند و از جمله آنان منع كننده زكات را شمردند.» سپس فرمود:

«اى على! هشت نفر نمازشان قبول نمى‌شود و از جمله آنان منع كننده زكات را شمردند.» سپس فرمود: «اى على! كسى كه قيراطى (يك دانگ يا يك جو) از زكات مالش را ندهد، مؤمن ومسلمان نيست و كرامتى ندارد.»

«اى على! تارك زكات در روز قيامت از خداوند مى‌خواهد كه به دنيا بازگردانده شود و اين همان قول خداوند است: حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ ارْجِعُون‌ [1] () تا اينكه مرگ يكى از آنان فرارسد، مى‌گويد پروردگار من، مرا بازگردانيد).» [2]

2- بايد اين نكته را نيز يادآور شويم: زكاتى كه در قرآن آمده است تنها به معناى خاص فقهى آن نيست بلكه همه وظايف و تكاليف‌مالى مسلمان از قبيل: خمس، زكات، فطره، صدقات، انفاق به محرومان و مستمندان و همه اعمال خيريه و نيكوكارانه را شامل‌مى‌شود.

3- در فرهنگ اسلامى، انفاق مالى «زكات» ناميده مى‌شود و زكات در لغت به معناى پاكى و رشد است زيرا نفس‌انسان با دادن زكات پاك مى‌شود. خداوند متعال فرمود: خُذْ مِن أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم‌بِهَا يعنى (از اموال آنان صدقه‌اى بگير تا به وسيله آن آنها را پاك سازى وپرورش‌دهى‌ [3] همچنين انفاق عامل تزكيه وپاك ساختن مال و باعث رشد و بركت آن مى‌باشد.