راه حقيقت‌ها- كه به تعبير قرآن، آيات هستند- به اسماى الهى برسد، مطالب بسيارى براى او روشن مى‌شود: مسأله‌ى معاد، برانگيخته شدن در روز رستاخيز، مسئوليّت، ثواب و عقاب، دوزخ و بهشت برايش آشكار مى‌شود.

در اين حال، اين حقيقت‌ها اگر براى ديگران حقايق غيبى باشد، براى او نزديك به شهود مى‌شود؛ چون اسماءاللَّه برايش كشف مى‌شود.

خداوند- سبحانه وتعالى- به طور مكرّر در قرآن دعوت به تفكّر نموده و مثلًا خواسته است كه مسأله‌ى زندگى و مرگ را مورد توجّه قرار دهيم و از پديده‌ى موت و حيات، به آخرت پى ببريم.

تهديدهاى الهى جدّى است و نه صِرفاً براى ارعاب!

خداوند- سبحانه وتعالى- در اين چند آيه كه مورد بحث ماست، دو مطلب را گوشزد مى‌فرمايد:

1- سرانجام كسانى كه پيامبران را تكذيب و استهزا كنند، هلاكت است.

2- بشر بايد اين حقيقت را دريابد، همان طور كه خداوند، ارْحَمُ الّراحِمينْ و از همه مهربان‌تر است، اشَدُّ الْمُعاقِبين هم هست و در جاى خود از همه شديدتر عقاب و مجازات مى‌كند. خداوند در آيه‌اى ديگر مى‌فرمايد:

«وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى‌ دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ». [1]

به آنان از عذاب نزديك‌تر (عذاب اين دنيا) پيش از عذاب بزرگ (آخرت) مى‌چشانيم؛ شايد بازگردند!

كسى فكر نكند چون خداوند رحمت بى‌منتهاست، هيچ گاه كسى را عذاب نمى‌كند و آنچه در باره‌ى بهشت و جهنّم گفته است، فقط جنبه‌ى ارعاب و (ترساندن) دارد و به وقتش خدا همه را مى‌بخشد! اينگونه نيست! اگر بنا بود كه اين‌ها تعارُف و تهديدِ صِرف باشد، نبايد قومى در دنيا عذاب‌