حضرت فرمودند: «ناخنتان را بگيريد! شاربتان را كوتاه كنيد و خودتان
را پاك سازيد!»
گفت: «يابن رسول اللَّه! ذريح محاربى معناى اين آيه را به گونهى
ديگرى از شما نقل كرد.»
حضرت فرمودند: «چه نقل كرد؟»
گفت: «او از شما نقل كرد كه گويا در تفسير اين آيه از ديدن و ملاقات
امام زمان ياد كرده بوديد.»
حضرت گفتند: اگر به ذريح چيزى گفتيم، چون او انسان ديگرى است و
قابليّتهاى ديگرى دارد و ظرفيّت او مناسب آن معناست.[2]
از اين داستان نتيجه مىگيريم كه سطح معلومات و قابليّت افراد متفاوت
است و فهم آيات قرآن بنابر ظرفيّت هر كس فرق مىكند. تفسير و فهم قرآن منحصر در
بيان و گفتار مفسّرين نيست. ممكن است تفسيرى كه بنده نوشتهام، براى شخصى مفهوم
باشد و براى ديگرى مفهوم نباشد. مقصود ما اين نيست كه از تفسيرها استفاده نشود؛ ما
مىگوييم: اينطور نيست كه مفاهيم قرآن منحصر در تفسير پيشنهادى فلان مفسّر باشد.
حتّى اگر فهم يك مفسّر، بيشتر از درك من باشد، كلام و ادراك او براى
من
[1] -/ كلّ آيه از اين قرار است: (ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ
وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْوَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِالْعَتِيقِ» حج: 29.