شرح عربى:

غرر

فى بيان مناط الصّدق‌

فى القضيّة

الحكم ان فى، قضيّة، خارجيّة صدق مثل، حكم القضيّة، الحقيقيّة، الصّادقة،

للعين انطبق و حقّة من نسبة حكميّة، تامّة خبريّة.

و التّعبير بالحقّ للاشارة الى الاتّحاد بالذّات مع الصّدق فانّ الصّادق‌

هو الخبر المطابق بالكسر للواقع و الحقّ هو الخبر المطابق بالفتح للواقع.

طبق لنفس الامر فى الذّهنيّة، متعلّق بالنّسبة الحكميّة.

ترجمه:

فصل ميزان صدق در قضايا

اگر حكم در قضيّه خارجيّه همچون حكم در قضيّه حقيقيّه صادقه، صادق‌

باشد، پس با خارج منطبق مى‌باشد.

و نسبت حكميّه تامّه خبريّه در قضاياى ذهنيّه حقّ است اگر مطابق با

نفس الامر و واقع باشد.

اينكه در قضيّه ذهنيّه تعبير به « حقّ » نموديم جهتش اشاره باين نكته است‌

كه حقّ ذاتا با صدق متّحد است چه آنكه صادق خبر مطابق (بكسر باء) با واقع را

گويند ولى حقّ خبرى است كه با واقع مطابق (بفتح باء) باشد.

و كلمه « فى الذّهنيّة» جارّ و مجرور بوده و متعلّق است به « نسبت‌

حكميّه».

شرح فارسى:

توضيح‌

قضايا باعتبار موضوعشان بر سه قسم مى‌باشند:

1- قضاياى خارجيّه.