2- قضاياى حقيقيّه.

3- قضاياى ذهنيّه.

قضيّه خارجيّه: عبارتست از آن قضيّه‌اى كه حكم در آن بر موضوع متحقّق در

خارج شده باشد مانند:

كلّ انسان حيوان.

يعنى هر انسان موجود در خارج حيوان مى‌باشد.

قضيّه حقيقيّه: عبارتست از آن قضيّه‌اى كه حكم در آن بر موضوعى شده باشد

كه وجودش در خارج فرض گردد مانند:

كلّ انسان حيوان.

يعنى هر ذاتى كه در خارج تحقّق يابد و انسان باشد بفرض وجودش در

خارج قطعا حيوان مى‌باشد.

لازم بتذكّر است كه ارباب صنعت اينموجود فرضى را صرفا در افراد

ممكن الوجود تصوير نموده‌اند نه ذواتى كه وجودشان ممتنع است نظير

شريك البارى.

قضيّه ذهنيّه: عبارتست از آن قضيّه‌اى كه حكم در آن بر موضوع محقّق در

ذهن شده باشد مانند:

شريك البارى ممتنع.

يعنى هر موجودى كه در ذهن يافت شود و عقل آنرا شريك البارى بداند در

ذهن متّصف است باينكه در خارج ممتنع الوجود مى‌باشد.

و بايد توجّه داشت كه اهل ميزان اينموجود فرضى را منحصرا در موضوعاتى‌

تصوير و فرض كرده‌اند كه افراد ممكن التّحقّق در خارج نداشته باشد.

مناط صدق در قضاياى‌

سه‌گانه‌

در قضاياى خارجيّه و حقيقيّه ملاك صدق حكم اينست كه با خارج،