الف: امسكت زيدا خوفا من فراره‌

ب: وقف الناس احتراما للعالم‌

ج: جئت حبّا للعلم‌

د: اغتريت رغبة فى العلم‌

ه: ادّبت عمرا اصلاحا له‌

و: زيّنت المدينة اكراما للقادم‌

ز: تركت المنكر خشية للّه‌

10- و امّا تركيب دو عبارت مذكور:

الف: واو، عاطرفه و « اذكر » فعل و فاعل، ربّك، مضاف و مضاف اليه، مفعول براى « اذكر » كثيرا، حال است از فاعل در « اذكر » واو، عاطفه، سبّح: فعل و فاعل و مفعولش محذوف است بالعشى: جار و مجرور، متعلّق به « سبّح » و الابكار، معطوف است به « العشى » .

ب: انّ: از حروف مشبهة بالفعل، ما: كافّه، وضعت، ماضى مجهول و « الزكوة » نائب فاعلش مى‌باشد و « قوتا » مفعول له تحصيلى است و عاملش « وضعت » مى‌باشد و كلمه « للفقراء » جار و مجرور بوده و متعلق است به « قوتا » ، و توفيرا، معطوف است به « قوتا » ، « لاموال » جار و مجرور، متعلق است به « توفيرا » مضاف و « كم » مضاف اليه آن مى‌باشد.

سؤالات و تمرينات ص (60)

1- مفعول معه را تعريف كرده و براى آن مثال بزنيد.

2- چه وقت در مفعول معه دو وجه جايز است؟

3- چه وقت در مفعول معه نصب متعيّن است؟

4- در عبارات زير مفعول معه‌ها را جدا كنيد.

الف: فاجمعوا امركم و شركائكم‌ ( سوره يونس آيه 71)

ب: دع الظالم و الايام‌