مثال‌

مانند « اىّ » استفهاميّه و شرطيّه چه آنكه ايندو كلمه از نظر معنا شباهت بحرف دارند اوّلى به هل استفهاميّه و دوّمى به ان شرطيّه ولى اين شباهت مدنى نيست زيرا دو كلمه مزبور دائما بايد اضافه شوند و چون اضافه از خواصّ اسم است لاجرم شباهت دو كلمه مزبور بحرف باعث مبنى شدن آنها نميگردد.

قوله: و الاسم منه: ضمير در « منه » به اسم راجع است.

قوله: بعضه متمكّن: ضمير در « بعضه » به اسم راجع است.

قوله: و هو معرب: ضمير « هو » به متمكّن عود مى‌كند.

قوله: و بعضه الآخر: ضمير در « بعضه » به اسم راجع است.

قوله: و هو مبنىّ: ضمير « هو » به غير متمكّن عود مى‌كند.

قوله: و انّما يبنى: كلمه « يبنى » بصيغه مجهول بوده و ضمير نائب فاعلى آن به اسم راجع است.

قوله: لشبه فيه من الحروف: ضمير در « فيه » به اسم راجع بوده و معناى عبارت اينستكه:

اسم مبنى مى‌شود بواسطه شباهتى كه از جهت حروف در آن مى‌باشد.

قوله: اى مقرّب له: ضمير در « له » به اسم عود مى‌كند.

قوله: و احترز به عن غير المدنى: ضمير فاعلى در « احترز » به مصنّف و ضمير مجرورى در « به » به مدنى راجع است.

قوله: و هو ما عارضه ما يقتضى الاعراب: ضمير « هو » به غير مدنى راجع است.

قوله: كاىّ فى الاستفهام: مانند: فباىّ حديث بعده تؤمنون.

قوله: و الشّرط: مثل: ايّاما تدعوا فله الاسماء الحسنى.

قوله: فانّها اشبهت الحروف فى المعنى: ضمير در « فانّها » به اىّ راجع است.