يا افعلى: مضاف و مضاف اليه، معطوف است به تا « فعلت ».

نون اقبلنّ: مضاف و مضاف اليه، معطوف است به تا « فعلت ».

فعل: مبتداء و « ينجلى » خبر آن مى‌باشد.

ترجمه:

فعل بواسطه تا در « فعلت » و « اتت » و يا در « افعلى » و نون در « اقبلنّ » آشكار و ظاهر مى‌گردد.

شرح عربى:

فقال:

بتاء الفاعل سواء كانت لمتكلّم ام مخاطب ام مخاطبة نحو فعلت.

و بتاء التّأنيث السّاكنة نحو اتت و من توضّاء يوم الجمعة فيها و نعمت.

و التّقييد بالسّاكنة يخرج المتحرّكة اللّاحقة للاسماء نحو ضاربة، فانّها متحرّكة بحركة الاعراب و « لا » و « ربّ » و « ثمّ ».

و ياء المخاطبة نحو افعلى و هاتى و تعالى و تفعلين.

و نون التّأكيد، مشدّدة كانت او محقّقة نحو: اقبلنّ و ليكونن.

فعل ينجلى، اى ينكشف، و به يتعلّق قوله « بتاء ».

و لا يقدح فى ذلك دخول النّون على الاسم فى قوله:

أقائلنّ احضروا الشّهودا.

لانّه ضرورة.

ترجمه و شرح:

علائم فعل‌

مصنّف گويد:

يكى از علامت‌هاى فعل تاء فاعلى است.

شارح گويد:

اعمّ از اينكه تاء براى متكلّم وحده بوده همچون « فعلت » بضمّ تاء يا براى مخاطب نظير « فعلت » بفتح تاء و يا براى مفرد مؤنّث مخاطبه باشد مثل‌