مستكن: صفت است براى « ضمير ».

ترجمه:

و خبر مفرد جامد از ضمير خالى بوده و اگر مشتقّ باشد پس ضمير در آن مستقرّ مى‌باشد.

شرح عربى:

و الخبر، المفرد الجامد، و المراد به كما قال فى شرح الكافيّة ما ليس صفة يتضمّن معنى فعل و حروفه، فارغ، اى خال من الضّمير عند البصريّين، لانّ تحمّل الضّمير فرع عن كون المتحمّل صالحا لرفع ظاهر على الفاعليّة و ذلك مقصور على الفعل او ما هو بمعناه.

و ذهب الكوفيّون الى انّه يتحمّله.

و ان يشتقّ، الخبر المفرد او يأوّل بمشتقّ كهذا اسم اى شجاع، فهو ذو ضمير مستكن، اى مستتر فيه.

هذا اذا لم يرفع ظاهرا، فان رفعه لم يتحمّل و ان جرى على من هوله و الّا فله حكم ذكره بقوله:

ترجمه و شرح:

خلوّ خبر جامد از رابط

مصنّف مى‌گويد:

خبر مفرد جامد فارغ و خالى مى‌باشد.

شارح گويد:

مقصود اينستكه خبر مفرد جامد از ضمير خالى است.

و مراد از خبر جامد آنطوريكه مصنّف در شرح كافيه آورده آنست كه صفت مشتمل برمعناى فعل و حروف آن نباشد.

و مقصود از « صفت » مشتقّات يعنى:

اسم فاعل، اسم مفعول، صفت مشبّهه، صيغه مبالغه، اسم تفضيل، اسم زمان، اسم مكان و اسم آلت مى‌باشد.

و منظور از « معناى » فعل» معناى حدثى بوده و از « حروف الفعل»