قوله: كزيد قائم ابوه: شاهد در « قائم » است كه خبر مفرد براى « زيد » بوده و در « ابوه » عمل رفع كرده است.

قوله: كهذا ضارب ابوه عمرا: شاهد در « ضارب » است كه خبر مفرد براى « هذا » بوده و در « عمرا » عمل نصب نموده است.

شرح عربى:

و يأتى جملة، بشرط ان تكون، حاوية معنى، المبتداء، الّذىّ سيقت له، اى اسما بمعناه يربطها به، لاستقلال الجملة.

و هو امّا ضمير موجود كزيد قام ابوه او مقدّر كالبرّ قفيز بدرهم اى منه، او اسم اشير به اليه نحو: و لباس التّقوى ذلك خير.

و يغنى عن الرّابطة تكرار المبتداء بلفظه كالحاقّة ما الحاقّة.

او عموم فى الخبر يدخل المبتداء تحته نحو: انّ الّذين آمنوا و عملوا الصّالحات انّا لا نضيح اجر من احسن عملا.

ترجمه و شرح:

جمله بودن خبر و پاره‌اى‌از احكام آن‌

مصنّف گويد:

خبر گاهى جمله مى‌آيد بشرط آنكه مشتمل باشد برمعناى مبتدائيكه براى آن آورده شده.

شارح گويد:

مقصود اينستكه در خبر اسمى باشد كه بمعناى مبتداء بوده و آن جمله خبر را به مبتداء ارتباط دهد.

و اينكه گفتيم جمله را بمبتداء ارتباط دهد جهتش اينستكه:

جمله بملاحظه اينكه خود داراى معناى كاملى است مستقلّ مى‌باشد لاجرم اگر بخواهيم آنرا خبر براى مبتدائى قرار دهيم بناچار مى‌بايد در آن رابطى وجود داشته باشد و رابط يكى از سه امر ذيل مى‌باشد.