بسم اللّه الرّحمن الرّحيم‌

متن: «1»

تجزيه و تركيب‌

قال: فعل ماضى، اجوف واوى از باب نصر، ينصر.

محمّد: فاعل براى « قال ».

هو: ضمير منفصل مرفوع، مبتداء.

ابن: مضاف، خبر است براى « هو ».

مالك: مضاف اليه براى « ابن » و كلمه « ابن مالك» در اصل صفت براى محمّد بوده سپس آنرا از صفت بودن قطع نموده و خبر براى مبتداء يعنى « هو » قرار مى‌دهيم كه اين عمل غالبا يا بداعى مدح است و يا ذمّ و در اينجا قصد مدح مى‌باشد.

و مى‌توان جمله « هو ابن مالك» را حاليّه دانست بنابراين محلّا منصوب مى‌باشد.

احمد: فعل مضارع، صحيح از باب فرح، يفرح و ضمير مستتر در آن‌كه باستتار وجوبى مى‌باشد فاعلش است.

ربّى: مضاف و مضاف اليه « كلمه « ربّ » صفت مشبّهه و ياء متكلّم ضمير متّصل مجرور مى‌باشد» و بهرتقدير كلمه « ربّ » مفعول است براى « احمد » و چون مضاف به « ياء » است نصبش مقدّر است.

اللّه: اسم، علم است براى ذات واجب الوجود، بدل است براى « ربّى » و بدل كلّ از كلّ است.