و مقصود از حكايت آنستكه آنرا نائب فاعل براى « يقال » فرض نموده و گفتهاند تقدير چنين است:
الّذى يقال فيه ايّهم اشدّ.
موارد حذف عائد صله
سپس مصنّف گويد:
و در حذف صدر صله غير اىّ از اىّ تبعيّت مىكند بشرطيكه صله طولانى باشد.
شارح گويد:
مقصود از حذف صدر صله، حذف عائد است كه بموصول راجع مىباشد و حاصل آنكه:
غير اىّ از بقيّه موصولات در صورتى كه صلهاشان طولانى باشد جهت كوتاه كردن صله عائدشان حذف شده و بدينترتيب از اىّ در اينحذف تبعيّت مىنمايند مانند:
هو الّذىّ فى السّماء اله و فى الارض اله.
كه تقدير الّذىّ هو فى السّماء اله مىباشد و ضمير « هو » كه عائد الّذى است حذف گرديده.
و اگر صله طولانى نباشد حذف عائد نادر مىباشد.
مانند آنچه در بيت ذيل آمده:
من يعن بالحمد لا ينطق بما سفه
و لا يحد عن سبيل الحلم و الكرم
يعنى كسيكه مردم بستايشش همّت مىگمارند سخن بيهوده و گزاف نمىگويد و ميل نمىكند از طريق عقل و بخشش مال.
شاهد در « بما سفه» است كه بما هو سفه بوده و ضمير « هو » كه صدر