بوده و كلمه « خرّجه » يعنى حمل كرده باشد.

قوله: و هذا تحملين طليق على هذا: مشار اليه « هذا » تقدير مذكور يعنى حذف موصول مى‌باشد.

قوله: و هو حسن: ضمير « هو » به كلام شيخ سراج الدّين راجع است.

متن: «96»

تجزيه و تركيب‌

كلّها: مضاف و مضاف اليه، مبتداء.

تلزم: فعل مضارع معلوم.

بعدها: مضاف و مضاف اليه، متعلّق به « تلزم ».

صله: فاعل است براى « تلزم » و جمله « تلزم بعدها صله» خبر است براى « كلّها ».

على ضمير: جارّ و مجرور، متعلّق است به « مشتملة ».

لايق: صفت است براى « ضمير ».

مشتملة: صفت است براى « صلة ».

ترجمه:

و بعد از تمام موصولات صله لازم مى‌باشد، صله‌اى كه مشتمل برضميرى بوده كه لايق و متناسب با آنها باشد.

شرح عربى:

و كلّها، اى كلّ الموصولات، تلزم بعدها صلة على ضمير، يسمّى العايد، لايق بالموصول مطابق له افرادا و تذكيرا و غيرها، مشتملة.

و يجوز فى ضمير « من » و « ما » مراعاة اللّفظ و المعنى.

ترجمه و شرح:

لزوم صله براى موصولات‌

مصنّف گويد: