فان: توصل بالفعل المتصرّف ماضيا او مضارعا او امرا.

و امّا « و ان ليس للانسان الّا ما سعى» و « ان عسى ان يكون» فهى مخفّفة من المثقّلة.

و انّ: توصل باسمها و خبرها، و ان خفّت فكذلك لكن اسمها يحذف كما سيأتى.

و لو: توصل بالماضى و المضارع و اكثر وقوعها بعد « ودّ » و نحوه.

و ما: توصل بالماضى و المضارع و بجملة اسميّة بقلّة.

و كى: توصل بالمضارع فقط.

ترجمه و شرح:

مبحث موصول‌

شارح گويد:

چهارم از معارف موصول است و آن بردو قسم بوده:

الف: موصول حرفى.

ب: موصول اسمى.

موصولات حرفى‌

موصول حرفى آنستكه با صله‌اش بمصدر مبدّل گردد و آن پنج لفظ است باين شرح:

ان، انّ، لو، ما، كى.

مصنّف در اين كتاب بحث موصولات حرفى را ذكر نكرده و بطور كلّى آنرا ترك نموده است و جهتش آنستكه اينقسم از موصول در عداد معارف شمرده نمى‌شود ولى در كتاب كافيه‌اش بمناسبت ذكر موصولات اسمى آنها را متعرّض شده است.