التّسهيل.

و علّله فى شرحه بانّ الغالب انّ اللّقب منقول من اسم غير انسان كبطّة و قفّة، فلو قدّم لتوهّم السّامع انّ المراد مسمّاه الاصلى و ذلك مأمون بتأخيره، فلم يعدل عنه و شذّ تقديمه فى قوله:

بانّ ذا الكلب عمرا خيرهم نسبا.

و امّا الكنية، فيجوز تقديمه عليها و العكس، كذا قالوه، لكن مقتضى التّعليل المذكور امتناع تقديمه عليها ايضا فتأمّل.

نعم: تقديمها على الاسم و عكسه سواء.

ترجمه و شرح:

مبحث احكام علم‌

مصنّف گويد:

اگر لقب با غير خود جمع شد بايد از آن مؤخّر بيايد.

شارح گويد:

مقصود از « غير لقب» اسم است و شاهد براين مدّعا آنستكه در برخى از نسخ الفيّه بجاى « ان سواه» سواها با تأنيث ضمير آمده و ضمير در اينصورت به كنيه عود كرده و در نتيجه معناى عبارت چنين مى‌شود:

اگر لقب با غير كنيه همراه شد واجب التّأخير است و مسلّما غير كنيه اسم است چه آنكه علم يا لقب بوده و يا اسم و يا كنيه و وقتى گفتيم لقب با غير كنيه اگر همراه شد بايد از آن مؤخّر بيايد براى غير كنيه فرد ديگرى غير از اسم وجود ندارد.

و حاصل كلام آنكه:

وقتى لقب با اسم در يك عبارت اجتماع كردند لازم است لقب را از اسم مؤخّر آورد چنانچه مصنّف نيز بآن در كتاب تسهيل تصريح كرده است و در