مقاله مرحوم نجم الائمّه رضى‌در فرق بين لقب و كنيه‌

مرحوم رضى مى‌فرمايند:

فرق بين لقب و كنيه از نظر معنا اينستكه:

ملقّب به بواسطه آن مدح يا ذمّ مى‌شود باينمعنا كه بواسطه معناى لفظ لقب مسمّا را يا مدح كرده و يا مورد مذمّت قرار مى‌دهند بخلاف كنيه زيرا اگرچه كنيه را بمنظور احترام و تعظيم بكار مى‌برند ولى مكنّى بواسطه معناى لفظ كنيه تعظيم نمى‌گردد بلكه تصريح نكردن بنام شخص موجب بزرگداشت او مى‌شود چه آنكه برخى از اشخاص اينگونه هستند كه اگر ايشان را بنام مورد خطاب قرار دهند كراهت داشته و بدشان مى‌آيد از اينرو نفس عدم تصريح باسم سبب تعظيم و احترام ايشان مى‌گردد.

قوله: و هو ما ليس كنية: ضمير « هو » به « اسم » راجع است.

قوله: يقصد بها التّعظيم: ضمير در « بها » به كنايه عود مى‌نمايد.

قوله: و الفرق بينه و بين الكنية: ضمير در « بينه » به لقب راجع است.

قوله: معنا: يعنى فرق بين ايندو از حيث معنا.

قوله: بمعنى ذلك اللّفظ: يعنى لفظى كه لقب براى كسى نموده‌اند.

قوله: فانّه لا يعظم المكنّى بمعناها: ضمير در « فانّه » بمعناى « شأن » بوده و ضمير در « معناها » به كنيه عود مى‌كند.

قوله: بعض النّفوس تأنف: بضمّ تاء و همزه يعنى به دماغشان برمى‌خورد كنايه از اينكه بدشان مى‌آيد.

شرح عربى:

و اخّرن ذا، اى اللّقب، ان سواه صحبا.

و المراد به الاسم كما وجد فى بعض النّسخ « ان سواها» و صرّح به فى‌