سپس شارح گويد:

و گاهى در وقت ضرورت شعرى با اينكه آوردن ضمير متّصل ممكن است منفصل مى‌آورند چنانچه مثالش عنقريب خواهد آمد.

قوله: و اللواحق له: ضمير در « له » به ايّا راجع است.

قوله: لما فيه من الاختصار: ضمير در « فيه » به ضمير متّصل راجع است.

قوله: الموضوع لاجله: ضمير در « لاجله » به اختصار عود مى‌كند.

قوله: فان لم يتأت: ضمير در آن به ضمير متّصل راجع است.

قوله: بان تأخّر عنه عامله: ضمير در « عنه » و « عامله » به ضمير راجع است.

قوله: او حذف: يعنى حذف عامله.

قوله: او كان معنويّا: ضمير در « كان » به عامل راجع است.

قوله: او حصر: ضمير نائب فاعلى به ضمير راجع است.

قوله: او اسند اليه صفة: ضمير در « اليه » به ضمير راجع است و مقصود از « صفت » صفت و موصوف نحوى نيست بلكه كلمه‌اى كه معناى حدثى دارد مى‌باشد اعمّ از آنكه فعل بوده يا وصف باشد.

قوله: على غير من هى له: ضمير « هى » به صفت عود مى‌كند.

متن: «64»

تجزيه و تركيب‌

صل: امر حاضر، مفرد مذكّر و فاعلش در آن مستتر است باستتار وجوبى.

او: عاطفه.