تجزيه و تركيب‌

كلتا: مبتداء.

كذاك: جارّ و مجرور، متعلّق باستقرّ، خبر است براى « كلتا ».

اثنان: مبتداء.

و اثنتان: معطوف به اثنان.

كابنين: جارّ و مجرور، متعلّق به يجريان مى‌باشد.

و ابنتين: معطوف است به ابنين.

يجريان: خبر است براى اثنان و اثنتان.

ترجمه:

كلتا مانند كلا است، اثنان و اثنتان همچون ابنين و ابنتين جارى مى‌گردند.

شرح عربى:

كلتا، الّتى تطلق على اثنين مؤنّثين، كذاك، اى مثل كلا فى رفعها بالالف اذا اضيف الى مضمر نحو: جائتنى المرئتان كلتاهما.

و فى تقدير اعرابها على آخرها ان لم تضف اليه نحو: كلتا الجنّتين آنت أكلها.

و امّا اثنان و اثنتان بالمثلّثة، فهما كابنين و ابنتين بالموحّدة فيهما يعنى كالمثنّى الحقيقى فى الحكم يجريان بلا شرط سواء افردا نحو: حين الوصيّة اثنان، ام ركّبا نحو: اثنى عشرة عينا.

ام اضيفا نحو: اثناك و اثناكم.

و كاثنتين، ثنتان فى لغة بنى تميم.

ترجمه و شرح:

اعراب كلتا و اثنان و اثنتان‌

مصنّف گويد:

لفظ « كلتا » مثل « كلا » مى‌باشد.