وجودش قبل از مأموربه بوده و يا بعد از آن تحقّق يافته و يا باهم مقارن باشند چه آنكه صفت حسن و كمال از قبل اضافه پيدا كردن مأموربه بآن حاصل ميشود، يعنى امر مزبور طرف اضافه مى‌باشد و در طرف بودن هيچ فرقى بين مقدّم و مؤخّر و مقارن نمى‌باشد.

ناگفته نماند كه هرسه مقدّمه محلّ نزاع و معركه آراء مى‌باشند.

مقدّمه سوّم تقسيم واجب‌

براى واجب (ذو المقدّمه) نيز تقسيماتى است:

1- واجب مطلق و واجب مشروط

واجب باعتبار مشروط بودن وجوبش بمقدّمه يا عدم آن بر دو قسم است:

1- واجب مطلق.

2- واجب مشروط.

واجب مطلق: عبارتست از واجبى كه وجوبش موقوف بر وجود مقدّمه نباشد، مانند: نماز نسبت به طهارت كه وجوب نماز هيچ توقّفى به وجود طهارت ندارد.

واجب مشروط: آنستكه، وجوب آن وابسته بوجود مقدّمه باشد، مانند:

حجّ نسبت به استطاعت كه در صورتى حجّ واجب است كه استطاعت وجود پيدا كند.

2- واجب معلّق و واجب منجّز

مرحوم صاحب فصول واجب منجّز را اينطور تعريف فرموده:

واجب منجّز، واجبى است كه حصول آن موقوف به امور غير مقدور