وجب قلبها بحركة ماقبلها: ضمير در « قلبها » به همزه و در « قبلها » به حركت برمى‌گردد.

اذا انفتح ماقبلها: يعنى ماقبل همزه دوّم.

متن: و حذفوا الهمزة في خذ و كل و مر على غير القياس، لكثرة الاستعمال و قد يجيئ اومر على الاصل عند الوصل كقوله تعالى: و أمر اهلك بالصّلوة.

ترجمه:

و اهل لسان همزه را در « خذ » يعنى (بگير) و در « كل » يعنى (بخور) و در « مر » يعنى (فرمان بده) حذف كرده و اين حذف قياسى نيست ولى در عين حال مرتكب آن شده‌اند زيرا كثرت استعمال آنرا تجويز نموده.

و گاهى « اومر » گفته شده كه در وقت وصل مطابق با اصل است همچون فرموده حقتعالى: و أمر اهلك بالصّلوة» ( دستور بده اهل خود را بخواندن نماز).

شرح‌

و أمر اهلك بالصّلوة: آيه (132) از سوره طه.

متن: و أزر، يأزر و هنأ، يهنأ كضرب، يضرب ايزر و ادب، يأدب ككرم، يكرم اودب و سئل، يسئل كمنع، يمنع اسئل.

و يجوز سال، يسال، سل و آب، يؤب، اب و ساء، يسوء، سؤ كصان، يصون، صن و جاء، يجيئ، جئ ككال، يكيل، كل فهو ساء و جاء و أسا، يأسو كدعا، يدعو و اتى، تأتي كرمى، يرمي، ايت.