تجزيه و تركيب‌

يعود: فعل مضارع، مفرد، مذكر، غائب، ثلاثى مجرد، از باب نصر، ينصر، لازم.

الفضل: فاعل براى « يعود » .

منك: جار و مجرور، متعلق به « يعود » ظرف لغو.

على قريش: جار و مجرور، متعلق به « يعود » ظرف لغو.

واو: عاطفه و معطوف، مصراع قبل است.

تفرج: فعل مضارع، مفرد، مذكر، حاضر، ثلاثى مجرد از باب ضرب، يضرب، متعدى، و ضمير فاعل در آن مستتر است باستتار وجوبى.

عنهم: جار و مجرور، متعلق به « تفرج » ظرف لغو.

الكرب: مفعول براى تفرج.

الشداد: صفت براى « الكرب » .

فاء: عاطفه.

ما: از حروف مشبهة بليس.

كعب: اسم براى « ما » ، موصوف.

ابن: صفت براى « كعب » ، مضاف.

مامه: مضاف‌اليه براى « ابن » .

و ابن سعدى: معطوف به كعب بن مامه.

باء: زائده.

اجود: خبر براى « م » .

منك: جار و مجرور، متعلق به « اجود » .

يا: حرف نداء.

عمر: منادى مفرد معرفه، مبنى بر ضمّ.

الجواد: صفت براى « عمر » تابع براى محل « عمر » .