وقتى مى گوييم خدا عالم است مى توان از دو نوع وحدت سخن گفت:

1. وحدت مفهومى

2. وحدت مصداقى

مقصود از وحدت نخست اين است كه بگوييم آنچه از لفظ «خدا» دريافت مى كنيم، همان را نيز از لفظ «عالم» دريافت مى نماييم و به اصطلاح «ما وضع له» هر دو يكى است.

به طور مسلم اين نوع وحدت مطرح نيست و اصولاً غلط و باطل است زيرا هيچ خردمندى آن دو را از نظر مفهوم و «موضوع له» يكى نمى داند.

مقصود از وحدت دوم كه همان وحدت مصداقى است، اين است كه در مورد غير خدا مانند «زيد عالم است» در خارج با دو واقعيت روبرو مى شويم:

1. وجود زيد، 2. علم و دانش او كه وى فاقد بود بعداً دارا شد، ولى قائلان به يكى بودن صفات خدا با ذات او مى گويند در مورد خدا دو واقعيت در كار نيست بلكه سراسر ذات او را علم و قدرت و حيات تشكيل مى دهد، نه اين كه ذاتى دارد و علمى و يا قدرتى و حياتى. حالا چگونه امكان دارد كه علمى كه غالباً عرض است با ذات خدا كه مافوق جوهر است يكى باشد، البته اين نوع استبعاد به تدريج رفع مى شود.

آنچه در پيشانى بحث لازم است مطرح گردد اشاره به آراء اهل حديث و متكلمان درباره وحدت و يا تعدد صفات با ذات است و كسانى كه