بنابر اين گروه غالى كه پيامبر و امام را مدبر جهان، و روزى دهنده و زنده كننده خلايق جهان، مى دانند، سخت به خطا رفته و انديشه بس باطلى را به فكر خود راه داده اند. وخطاى آنان نه از اين نظر است كه يك چنين انديشه (تصوّر سببيّت براى غير خدا)، مايه شرك و دوگانگى است زيرا جهان آفرينش بر اساس علت و معلول استوار است بلكه علت بى پايگى اين انديشه اين است كه آنچه را كه سبب نيست سبب پنداشته اند، و غير علت را به جاى علت گذارده اند و اگر علاوه بر اين آنان را در تأثير مستقل بينديشند در اين صورت علاوه بر غلو، راه شرك را پيموده اند.

هرگز بشر در اثر سير تكاملى خود جانشين هيچيك از وسايط فيض نمى گردد، بلكه خود او فيض را از همان وسايط مى گيرد. اشعه خورشيد، و ريزش برف و باران، و شكفته شدن غنچه ها، همگى تأمين كننده زندگى پيامبران و پيشوايان معصوم است همچنان كه وحى را فرشته به او مى رساند وجان او را ملك الموت مى گيرد و از روز نخست حافظان و نگهبانان براى حفاظت جان او و تكميل ملكات و فضايل اخلاقى او گمارده مى شوند.[1]

بنابر اين تمام افراد بشر حتى آن دسته از بشرهاى كامل كه يك نوع صاحب ولايت و تسلط بر جهان و انسان دارند، از نظام كل گيتى بهره مند بوده و هرگز جانشين هيچ يك از وسايط فيض مادى و معنوى نمى گردند، ولى اين مانع از آن نيست كه اين گروه گاهى روى يك رشته مصالح كلى دور از هوى و