اسم الکتاب : مفاهیم علم نحو المؤلف : العصاری، محمود رضا الجزء : 1 صفحة : 97
24 حال (2)
اقسام حال
حال نيز مانند خبر مىتواند مفرد،
شبه جمله يا جمله باشد. بنابراين، اگر مفرد يا شبه جمله يا جمله، خصوصيت « حال » را داشته باشد، يعنى هيئت ذو الحال را هنگام وقوع حدث بيان كند، حال
خواهد بود.
مثالهاى مفرد در درس قبل گذشت و
اينك به مثالهايى از شبه جمله و جمله و برخى از احكام آنها مىپردازيم:
مثالهاى شبه جمله
1. « رأيت الهلال بين السّحاب؛ ماه را در
حالى كه بين ابرها بود، ديدم».
2. « جاء علي على المركب؛ على در حالى كه بر مركب بود، آمد».
در مثال [1]، « بين السحاب» ظرف « رأيت » نيست،
زيرا « رؤيت » در بين ابرها صورت نگرفته است [1]، بلكه « بين السحاب» بيانكننده جايگاه استقرار
« هلال » است؛ به عبارت ديگر:
بيان مىكند كه هلال در موقع رؤيت
در كجا واقع شده است. بنابراين « حال » است.
نكته: « بين السّحاب» به تنهايى توان توضيح حالت « هلال » را
ندارد، بلكه به كمك افعال عموم، مانند « استقر »، حالت « هلال » را بيان مىكند. بنابراين در واقع
جمله بالا چنين بوده است: « رأيت الهلال إستقرّ بين السحاب» كه « استقر بين