السحاب» حالت « هلال » را هنگام رؤيت بيان مى‌كند.

در مثال دوّم نيز « آمدن » بر روى مركب واقع نشده تا « على المركب» متعلق به « جاء » باشد، بلكه « على المركب» به كمك افعال عموم، حالت « على » را هنگام آمدن بيان مى‌كند.

به تركيب اين جمله دقّت كنيد:

جاء/ علي/ على المركب‌

مسند/ مسند اليه/ حال محلا منصوب‌

فعل/ فاعل/ متعلق به « استقرّ » محذوف‌

مثال‌هاى جمله‌

1. « جاء علي يضحك؛ على در حالى كه مى‌خنديد آمد».

در مثال بالا، « يضحك » حالت على را در هنگام وقوع حدث، يعنى آمدن، بيان مى‌كند و به همين دليل، جمله « يضحك »، « حال » است.

« رابط » در جمله « حاليه »

همان‌طور كه در باب مبتدا و خبر گفتيم، خبرى كه جمله باشد نياز به رابطى براى ارتباط با مبتدا دارد. در اين‌جا نيز « جمله حال» مانند جمله خبر به رابط نياز دارد و رابط در مثال بالا « ضمير مستتر» است.

« رابط » بالا اعلام مى‌كند كه جمله « يضحك » جمله جداگانه‌اى نيست و صلاحيت بيان هيئت ذو الحال را دارد و محلا منصوب است.

نگاهى به كتاب‌هاى ديگر

الاصل في الحال ان تكون جائزة الحذف و قد لا يجوز حذفها نحو ... لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‌ ... [1] ( البهجة المرضية، ص 132، با تلخيص و تصرف).

[1] . نساء، آيه 43.