پس از وى نام اين روش فلسفى تنها قرين نام او گشت.

درباره احوال و آثار اين فيلسوف شهير گزارشهاى بسيارى صورت گرفته است‌ [5] كه هنوز بس ناقص و نارساست. مجموعه حاضر نيز تلاش و تكاپويى جهت شناسايى آراء اين فيلسوف است كه اميد است مورد قبول اهل نظر قرار گيرد. قبل از هر چيز اشاره‌اى گذرا به حيات اين حكيم و عارف نامى مى‌نماييم.

حيات صدر المتألهين‌

محمّد بن ابراهيم بن يحيى قوامى مشهور به صدر الدين شيرازى‌ [6] و ملقّب به صدر المتألهين يا ملّا صدرا- بنا به جمع اقوال او در كتبش‌ [7]- به سال 979 يا 980 در خانواده‌اى مرفّه پا به عرصه وجود نهاد. در ايّام شباب مقدّمات علوم را در زادگاه خود فرا گرفت. از زندگى شخصى او اطلاعات كامل و موثّقى- جز بعضى از اشارات او- نكته‌اى در دست نيست‌ [8]. در زمان حكومت شاه عباس صفوى‌

- جمادى الاولى لعام سبع و ثلاثين بعد الألف من الهجرة النبويّة، و قد مضى من عمر المصنّف ثمان و خمسون سنة قمرية». ر. ك: آية الله حسن زاده آملى، اتحاد عاقل به معقول، ص 107.

[5] - استاد بزرگوار سيد الحكماء الالهيّين آقاى آشتيانى- زيد عزّه- كتابى تحت عنوان «شرح حال و آراء فلسفى ملّا صدرا» نگاشته‌اند كه بس سودمند است، و از كارهاى اساسى‌اى كه در اين اواخر صورت گرفته مى‌توان از مقدمه محققانه تفسير صدر المتألهين نام برد كه توسّط دوست بزرگوار و دانشمند آقاى بيدارفر نگارش يافته است، ر. ك: «تفسير ملا صدرا»، ج 1، مقدّمه.

[6] - ر. ك: مقدّمه: «سه اصل»، «رساله حدوث»، «تفسير آية الكرسىّ».

[7] - ر. ك: «شرح اصول كافى» طبع سنگى، ص 243؛ «تعليقه مشاعر» ص 77، طبع سنگى «تفسير طارق» ذيل آيه «و ما هو بالهزل» و نيز مقدمه تفسير، ج 1 ص 12.

[8] - در كتابى به اسم «ملا صدرا» منسوب به هانرى كوربن كه مطلقا از ايشان نيست زندگى مبسوطى از وى آمده است، كه تمام آن را بايد تخيّلات و توهّمات و داستان‌پردازى مترجم پنداشت.