اوّل: وجود نامهاى متعدد براى اين رساله اين شبهه را پديد آورده بود كه اين عناوين نامهاى رسايل مستقلى است‌ [66]، و لكن جستارهاى اين جانب روشن ساخت كه اين سه عنوان نامهاى مختلف يك رساله است. اكثر نسخ موجود اين رساله، به عنوان «خلق الاعمال» است. براى نمونه در نسخ شماره 3322 و 4650 كتابخانه مركزى دانشگاه و 431 و 871 كتب اهدايى مرحوم مشكاة اين رساله با نام مذكور آمده است، ولى همين رساله در نسخه شماره 7065 آستان قدس رضوى، و نسخه شماره 335 كتابخانه دانشكده ادبيات مشهد تحت عنوان «جبر و تفويض» مندرج شده است.

دوم: اين رساله در مجموعه «كلمات المحققين» به طبع سنگى به چاپ رسيده است، و به اشتباه از فيض كاشانى دانسته شده است، در حالى كه مقايسه محتواى اين رساله با كتاب «اسفار»، ج 6/ 369- 379 هرگونه احتمال انتساب آن را به غير صدرا نفى مى‌كند.

استاد كتابشناس آقاى دانش‌پژوه پس از ذكر اين رساله به عنوان «جبر و تفويض» (يادنامه، ص 117) آن را همان رساله «قضاء و قدر» پنداشته‌اند. و لكن اگر كسى در اسامى مختلف اين رساله و دائره قضاء و قدر دقّت كافى نمايد متوجه اين اشتباه خواهد شد، زيرا معناى قضاء و قدر معنايى كاملا جدا و مستقل از معنى جبر و تفويض است، و به قول عرفا لغت قضاء و قدر وارد مورد مقام قوس نزول و متعلق به تمام موجودات است و جبر و تفويض مسأله‌اى است در قوس صعود و متعلّق به عمل انسان، و اما خلق اعمال نيز معنى جامع بين اين دو مقام است.

در هر حال دلايل فوق، نگارنده را بر آن داشت كه علاوه بر طبع تحقيقى اين رساله بى‌نظير و صغير- كه در نوع تحقيقات آخوند مقام والايى دارد- پرده ابهام از اين مسائل بر افكند، و اميدوار است كه مقبول اهل نظر افتد.

[66] - شفيعى: مقدمه «الواردات القلبية»، ص 30.