را از ميرداماد به صدرا نقل نموده است، كه در ذيل اساتيد صدر المتألهين نقل نموديم.

اين رساله پيرامون رؤياى صادقه‌اى است كه براى مؤلف آن رخ داده است، و پس از آن مؤلف در صدد تعبير آن برآمده است.

مأخذ تصحيح: در تصحيح اين رساله از تنها نسخه آن در كتابخانه مركزى دانشگاه در ذيل مجموعه شماره 8231 استفاده گرديد، كه اين رساله و نامه سابق الذكر بر روى يك صفحه زرافشان به خط بسيار ناخوانا نگارش يافته و كاتب خود را از نوادگان آخوند دانسته است، و بايد خاطر نشان ساخت كه نام «خلسه» را ظاهرا فهرست‌نگار محترم‌ [64] بر اين رساله نهاده است و نظر به اينكه نامى بدون مسمّى نبود به همين نام اكتفا گرديد.

9. رساله «خلق اعمال» يا «جبر و تفويض» يا «القدر فى الافعال»

اين رساله با سه نام فوق از تأليفات مسلّم آخوند است، و تمام ارباب تراجم معتبر و نگارندگان احوال صدرا [65] از آن نام برده‌اند.

اين رساله با اينكه قبلا در ضمن مجموعه رسائل آخوند تحت عنوان «القدر فى الافعال» طبع شده بود، به دلايل زير نيز در اين مجموعه جاى داده شد:

[64] - زحمت بازخوانى اين رساله را استاد متتبّع، آقاى دانش‌پژوه متكفّل گرديده‌اند.

[65] - «رسائل فلسفى» ص 59، مقدمه الواردات ص 28، مقدمه تفسير ج 1 ص 98 يادنامه ص: 12؛ صاحب «ذريعه» اين رساله را با چهار اسم در جاهاى مختلف كتابش نام برده است:

ج 5/ 85، ش 344، جبر و تفويض، ج 7/ 223، ش 1179، خلق اعمال، ج 17/ 49، ش 265، رسالة فى القدر، ج 24/ 268، ش 1382، رسالة فى نفى الجبر.