اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 565

بلكه بازگشت عبدالله‌بن ابى و سخنان وى بود. [1]
تبليغات سوء آنان حتّى پس از خاتمه جنگ نيز ادامه داشت و مسلمانان را سرزنش مى‌كردند كه اگر در اين جنگ از ما پيروى مى‌كرديد، شكست نمى‌خورديد و كشته نمى‌داديد. خداوند در پاسخ به آنان مى‌فرمايد: اگر راست مى‌گوييد، مرگ را از خودتان دور كنيد: «قُل فَادرَءوا عَن انفُسِكُمُ المَوتَ ان كُنتُم صدِقين». (آل‌عمران/ 3، 168) تبليغات منافقان چه بسا باعث ضعف و تزلزل در عقيده بعضى از مسلمانان شده بود؛ بدين جهت، خداوند مسلمانان را از پيروى آنان برحذر داشت؛ زيرا سبب بازگشت از دينشان مى‌شود: «يايُّهَا الَّذينَ ءامَنوا ان تُطيعوا الَّذينَ كَفَروا يَرُدّوكُم عَلى‌ اعقبِكُم فَتَنقَلِبوا خسِرين». (آل‌عمران/ 3، 149) به فرموده على عليه السلام مقصود از كافران در اين آيه منافقانند كه روز احُد به مؤمنان گفتند: به دين پيش و ميان برادران خود باز گرديد. [2]
وعده يارى و پيروزى در جنگ‌
از برخى آيات استفاده مى‌شود كه خداوند، پيش از احُد به مسلمانان وعده يارى و پيروزى در اين جنگ را داده بود [3] و تا آن زمان كه مؤمنان از دستورهاى پيامبر صلى الله عليه و آله پيروى مى‌كردند، به وعده خويش وفا كرد؛ [4] امّا سستى و نافرمانى مسلمانان باعث تغيير سرنوشت جنگ شد: «و لَقَد صَدَقَكُمُ اللَّهُ وعدَهُ اذ تَحُسّونَهُم بِاذنِهِ حَتّى‌ اذا فَشِلتُم و تَنزَعتُم فِى الامرِ و عَصَيتُم مِن بَعدِ ما اركُم ما تُحِبّونَ مِنكُم مَن يُريدُ الدُّنيا ومِنكُم مَن يُريدُ الأخِرَةَ ...». (آل‌عمران/ 3، 152) به گفته مشهور مفسّران، خداوند تا آن هنگام كه پاسداران كوه عينين سنگرشان را رها نكردند، به وعده‌اش عمل كرد. [5]
درباره اين‌كه خداوند در كجا به مسلمانان چنين وعده‌اى داده چند نظر است:
1. از آيات متعدّدى استفاده مى‌شود كه خداوند، مؤمنان و كسانى كه او را يارى كنند،

[1]. جامع‌البيان، مج3، ج 4، ص 98
[2]. روض الجنان، ج 5،ص 103
[3]. تفسير ابن كثير، ج1، ص 420
[4]. جامع البيان، مج3، ج 4، ص 169
[5]. جوامع‌الجامع، ج1، ص 211؛ جامع‌البيان، مج 3، ج 4، ص 169 و 171

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 565

صيغة PDF

شهادة

الفهرست