اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 566
يارى مىكند. (محمد/ 47،
7؛ حج/ 22، 40 و ...)[1] 2. رسول خدا پيش از جنگ،
به مسلمانان وعده پيروزى داده بود و وعده رسول خدا، همان وعده الهى است.[2] 3. خداوند پيش از جنگ با
نازل كردن آياتى بر پيامبرش، به مؤمنان در اين جنگ وعده يارى داده بود. برحسب بعضى
نقلها، آن هنگام كه مؤمنان مشركان را مشاهده كردند، به پيامبر گفتند: آيا خداوند
ما را در اين جنگ يارى نمىكند آنطور كه در غزوه بدر كمك كرد؟ حضرت فرمود[3]:
«... الَن يَكفِيَكُم ان يُمِدَّكُم رَبُّكُم بِثَلثَةِ ءالفٍ مّنَ المَلكَةِ
مُنزَلين» (آلعمران/ 3، 124)، و همچنين در آيه 125 خداوند به مؤمنان وعده
يارى و كمك داده است به شرط آنكه تقوا و صبر را پيشه كنند[4]: «بَلى ان تَصبِروا و تَتَّقوا و يَأتوكُم مِن فَورِهِم هذا
يُمدِدكُم رَبُّكُم بِخَمسَةِ ءالفٍ مِنَ المَلكَةِ ...».
به گفته بعضى از مفسّران وعده يارى خداوند به وسيله ملائكه در اين آيات به غزوه
احُد مربوط است؛ امّا از آنجا كه مسلمانان از جنگ گريختند، خداوند به آنها كمك
نكرد.[5] برحسب نقلى ديگر فقط وعده
يارى به وسيله 5000 فرشته در آيه 125 آلعمران به احد مربوط است و وعده يارى به
وسيله 3000 فرشته به غزوه بدر ارتباط دارد.[6] گرچه وعده يارى مؤمنان به
وسيله ملائكه در احد از آيات استفاده مىشود، به گفته ابنعبّاس، ملائكه* جنگ
نكردند، مگر در غزوه بدر.[7] از طرفى ديگر، عدم نزول ملائكه در احد مورد اتّفاق مفسّران نيست. به
گفته مجاهد، ملائكه در احد نازل شدند؛ امّا نجنگيدند.[8] در اين خصوص، به رواياتى هم استشهاد شده است.[1]. المنار، ج 4، ص181 [2]. مجمعالبيان، ج 2،ص 858؛ جامعالبيان، مج 3، ج 4، ص 166؛ تاريخ طبرى، ج 2، ص 60 [3]. جامعالبيان، مج3، ج 4، ص 105 [4]. مجمع البيان، ج 2،ص 858 [5]. جامعالبيان، مج3، ج 4، ص 105 [6]. التبيان، ج 2، ص579 [7]. مجمع البيان، ج 2،ص 828 [8]. المغازى، ج 1، ص235؛ البحرالمحيط، ج 3، ص 331
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 566