اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 516

از طريق فرزندانش ادامه يافت. دو پسرش عتبه و معتب در فتح مكه به دعوت پيامبر مسلمان شدند [1] و در حنين از ثابت قدمان به شمار آمدند. [2]
ابولهب در شأن نزول‌
ابولهب از اعلام مصرح قرآن است. سوره مسد/ 111 صريحاً در نفرين و زشت شمارى او و همسرش نازل شد. در شأن نزول اين سوره (با اختلافى اندك) آمده كه چون پيامبر صلى الله عليه و آله پس از نزولِ‌ «وَ أَنذِر عَشِيرَتَكَ الأَقرَبِين» (شعراء/ 26، 214) دعوت از خويشاوندانش را آغاز كرد [3] يا براى دعوت عمومى بر فراز كوه صفا رفت‌ [4] و پس از أخذ تأييد از مردم به راست‌گويى، پيام الهى را آشكار كرد، ابولهب از سر خشم به او گفت: تبّاً لك، ألهذا دعوتنا/ دستت زيان‌كار باد براى همين ما را دعوت كردى؟» [5] خداوند در پاسخ به اين سخن، سوره پيشين را فرو فرستاد: «تَبَّت يَدا ابى لَهَبٍ و تَبّ‌ زيان‌كار باد دستان ابولهب و خود او هم زيان‌كار شد». بخش اوّل در لعن* و نفرين* او و بخش ديگر گزارشى غيبى است و چون تحقق آن قطعى است، به صيغه ماضى آمده است؛ [6] بنابراين، قول به اين‌كه وجود فعل ماضى، دليل بر نزول سوره پس از مرگ ابولهب است، [7] چندان مدلّل نمى‌نمايد؛ به هر حال، مراد آيه اين است: عمل ابولهب كه از دست بر مى‌آيد، سودى براى او نداشته، [8] خودش نيز با افتادن در آتش زيان‌كار شد. [9] زمخشرى مراد از تباب را نابودى‌

[1]. الخصائص الكبرى، ج1، ص 439
[2]. الطبقات، ج 6، ص11؛ تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 62
[3]. جامع البيان، مج15، ج 30، ص 439؛ الطبقات، ج 1، ص 156 157
[4]. البصائر، ج 60، ص298؛ جامع البيان، مج 15، ج 30، ص 440
[5]. جامع البيان، مج15، ج 30، ص 439
[6]. تفسير بيضاوى، ج4، ص 461
[7]. اعلام القرآن، ص91
[8]. جامع البيان، مج15، ج 30، ص 438
[9]. مجمع البيان، ج10، ص 851

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 516

صيغة PDF

شهادة

الفهرست