اعلام القرآن - فرهنگ و معارف قرآن

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 227

است، و فرشتگان، او را از حتميّت فرمان آگاه ساختند [1]: «يإِبرهيمُ أَعرِض عَن هذا إِنَّهُ قَد جَاء أَمرُ رِبّكَ و إِنَّهُم ءَاتيهِم عَذابٌ غَيرُ مَردود» (هود/ 11، 76) به هر حال، آيه 75 هود:
«إِنَّ إِبرهيمَ لَحَليمٌ أَوّ هٌ مُنيب» كه مدح ابراهيم عليه السلام در جهت بيان علّت مجادله حضرت است، نشان مى‌دهد كه اين مجادله، امرى پسنديده براى تأخير عذاب از قوم‌لوط [2] و ناشى از خصال نيك بردبارى، دل‌سوزى، تأثّر از گمراهى مردم و رجوع مكرر او به خداوند براى رهايى گمراهان بوده است. [3] مفاد اين مجادله را آيه 32 عنكبوت بيان كرده كه‌ «إِنَ‌ فِيها لوطاً ....». [4] در روايتى از امام‌صادق عليه السلام‌ [5] كه مضمون آن در روايات اهل‌سنّت نيز آمده، [6] مجادله ابراهيم عليه السلام چنين بيان شده كه به فرشتگان فرمود: اگردر بين آنان صد مؤمن باشند، آيا باز هم آنان را نابود مى‌كنيد؟ گفتند: نه. گفت: ... او اين رقم را پايين آورد تا به يك نفر رسيد؛ آن‌گاه گفت: «إِنَّ فِيها لوطاً».
عزيمت به مكّه‌
از آيات قرآن استفاده مى‌شود كه ابراهيم به‌همراه اسماعيل به مكّه عزيمت كرده، وى را در مكّه اسكان داد: «رَبَّنا إِنّى أَسكَنتُ مِن ذُرّيَّتِى بِوادٍ غَيرِ ذِى زَرعٍ عِندَ بَيتِكَ المُحَرَّم ....» (ابراهيم/ 14، 37) زمينه‌ساز اين تصميم، ناسازگارى ساره همسرابراهيم با هاجر (مادر اسماعيل) پيش از تولّد اسحاق بود كه اين امر، ابراهيم عليه السلام را آزرد و در پى شِكوه به خداوند، دستور يافت تا اسماعيل و مادرش هاجر را در مكّه اسكان دهد. [7] آيات مربوط به اين ماجرا، به ويژه آيه 37 ابراهيم/ 14: «رَبَّنا لِيُقيمُوا الصَّلوة» و 125 بقره/ 2: «و عَهِدنا إِلى‌ إِبرهيمَ و إِسمعيلَ أَن طَهّرا بَيتِىَ ...» نشان مى‌دهد كه هدف اصلى از اين حركت، ايجاد پايگاهى استوار براى نشر توحيد بوده؛ چنان‌كه حوادث آينده، از جمله درخواست تشريع امنيّت حرم نيز اين مطلب را به خوبى اثبات كرده است. آيه 39 ابراهيم/ 14: «الحَمدُلِلّهِ‌

[1]. الميزان، ج 10، ص326- 327؛ نمونه، ج 9، ص 176
[2]. مجمع‌البيان، ج 5،ص 309؛ التفسير الكبير، ج 18، ص 30؛ الميزان، ج 10، ص 320- 328
[3]. الميزان، ج 10، ص326- 327
[4]. همان، ص 326
[5]. الكافى، ج 8، ص327؛ البرهان، ج 3، ص 119
[6]. جامع‌البيان، مج7، ج 12، ص 102- 103
[7]. تفسير قمى، ج 1، ص69

اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 227

صيغة PDF

شهادة

الفهرست