اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 184
واقع شده و همچنان ادامه
يافته است؛[1] پس ارائه ملكوت، امرى مداوم بوده[2] كه خداوند با آن، ابراهيم را در
رويارويى با مشركان پشتيبانى مىكرده است.[3] در روايات نيز از ارائه ملكوت در مقاطع گوناگون زندگى ابراهيم ياد
شده[4] كه تداوم در ارائه ملكوت را تأييد
مىكند. احتجاجهاى ابراهيم عليه
السلام احتجاجهاى ابراهيمدر ردّ
بتپرستى درآيات 74 انعام/ 6؛ 42 مريم/ 19؛ 52 انبياء/ 21؛ 71- 73 شعراء/ 26؛ 17 و
25 عنكبوت/ 29؛ 85 صافات/ 37؛ 26 زخرف/ 43؛ و استدلال او بر بطلان پرستش اجرام
آسمانى در آيات 76- 79 انعام/ 6 بيان شده است. برهانهاى ابراهيم عليه
السلام بر نفى بتپرستى 1. بىاثربودن عبادت
بتها: «يأَبتِ لِمَ تَعبدُ ما لَايَسمَعُ و لَايُبصِرُ و لَايُغنِى
عَنكَ شَيئاً» (مريم/ 19، 42)، «أَفتعبُدونَ من
دُونِ اللّهِ مالَايَنفَعُكُم شَيئاً و لَايَضرُّكُم»
(انبياء/ 21، 66)، «قالَ هَل يَسمَعونَكُم إِذ تَدعونَ* أَوْ يَنفعونَكُم أَو
يَضُرُّون.» (شعراء/ 26، 72- 73) بيان استدلال: عبادت،
اظهار خضوع توأم با دعا و درخواست به انگيزه جلب نفع و دفع زيان يا سپاس در برابر
نعمتهاى اعطايى از سوى معبود است؛ ولى بتها از بارزترين صفات ربوبيّت، يعنى علم
و قدرت تهى بوده؛ در نتيجه نه توان رساندن خير به عابد خويش و دفع شر از او را
دارند و نه از عبادت پرستشگران خود آگاه مىشوند؛ به همين دليل، عبادت آنها لغو[5] و آنگاه كه به انگيزه سپاس باشد،
عملى (بىمعنا) و قبيح[6]
است.[1]. الميزان، ج 7، ص169 [2]. التفسير الكبير، ج13، ص 43؛ المنار، ج 7، ص 554 [3]. الميزان، ج 7، ص161 [4]. بحار الانوار، ج12، ص 40 و 60- 61 [5]. الميزان، ج 7، ص168- 169 و ج 14، ص 58، و ج 15، ص 282 [6]. التبيان، ج 8، ص31
اسم الکتاب : اعلام القرآن المؤلف : فرهنگ و معارف قرآن الجزء : 1 صفحة : 184