«گفت برادر من كه رسول رب العزه است به وقت آنكه مرا عمامه در سر بست. گفت امامت تو راست، عمامه كرامت بر سر نهاد و طوق امامت در گردنش افكند و گفت عمامه بستان عاجلاً و امامت آجلاً. عمامه از من و امامت از خداى، عمامه به صلت و امامت به خلقت عمامه به تقدمه و امامت به تكرمه...».

ج) نمونه اى از تجنيس مطرف:

«و گفته اند در دنيا اخلاص است و در آخرت خلاص است».

د) نمونه اى از تجنيس مكرر:

«اگر روزى به مسرت بگذرد، سالى در مسألة بدارد، يكى دستى شكر مى چشاند و ديگر دستى شرنگ مى پالايد. هر چيز از او پالوده بود، همه آلوده بود».

۱۱. اطلاعات نجومى

در دوره شيخ، اندك اندك مباحث علمى در ذيل آيات مربوط مطرح مى شد. ابو حامد غزالى (م ۵۰۵) در كتاب جواهر القرآن اين مباحث را مى آورد و پس از ابوالفتوح، همشهرى او فخر الدين رازى در تفسير مفاتيح الغيب با وفور بيشترى آيات قرآن را تفسير مى كند.
شيخ علاوه بر ذوق ادبى و احاطه تفسيرى، بر علم نجوم نيز احاطه دارد و آياتى را كه متضمن حقايق نجومى است به تفصيل بيان مى كند؛ براى نمونه:
« «وَ الْقَمَرَ قَدَّرْناهُ مَنازِلَ» [1] ، براى او منازل انداختيم و آن بيست و هشت منزل است كه قمر هر شبانه روزى به منزلى باشد و نامهاى او اين است: شرطين و بطين، ثريا، دبران، وهقعه منعه، ذراع، نشره، طرفه، جبهه، زهره، صرفه، عوا، سماك، غفر، زبانا، اكليل، قلب، شوله، نغايم، بلده، سعد ذابح، سعد بلع، سعد سعود، سعد الاخيبه، فرع

[1] يس (۳۶): آيه ۳۹.