اگر متعارف، اين باشد كه اجرت ميراب را پول بدهند بنا بر احتياط لازم نصاب را بدون كسر اين اجرت ملاحظه نمايند و بعد از كسر اجرت ميراب، زكاة باقى مانده را بدهند.

س 15

- شخصى 25 من به وزن محلّى (كه هر من هفتاد كيلو است) گندم داشته 20 من آن را به كارگر مى‌دهد كه آن را درو و پاك كند آيا به آن پنج من كه براى خودش باقى مى‌ماند زكاة تعلّق مى‌گيرد يا نه؟ و آيا آن بيست من كه عايد كارگر شده زكاة دارد يا نه؟.

ج‌

- در فرض سؤال اگر متعارف باشد كه اجرت درو كردن و پاك نمودن را از عين غلّه بدهند بر پنج من باقى مانده زكاة تعلّق نمى‌گيرد و اگر متعارف نيست كه از عين غلّه بدهند احتياط لازم آنست كه زكاة پنج من را بدهد و امّا كارگر اگر فقط اجير براى درو نمودن و پاك كردن بوده و قبل از تعلّق زكاة، مالك سهمى از زراعت نبوده زكاة بر او واجب نيست.

س 16

- شخصى مى‌خواهد زكاة گندم و جو بدهد مبلغ ده هزار تومان خرج جوى تلمبه يا قناة كرده است آيا اين ده هزار تومان، همان سال اوّل از مخارج حساب مى‌شود يا خير؟ چون نمى‌داند اين جوى چند سال دوام دارد و نيز مقنّى براى تلمبه يا قناة پشته زده و مثلا پنج هزار تومان شده آيا اين پنج هزار تومان را از سال جارى كسر كند بعد زكاة دهد يا خير؟.

ج‌

- خرج ايجاد نهر يا استخر يا كندن چاه يا نصب تلمبه از مؤنه زراعت نيست.

س 17

- گندم را چيده و در خرمن دج نموده‌ايم آيا مى‌شود مخارج كارگرانى كه مزد گرفته‌اند از گندم كسر نماييم و بعد زكاة بدهيم يا خير؟.

ج‌

- اجرت كارگر از كاه و گندم بالنّسبه اخراج مى‌شود و پس از اخراج آن زكاة ما بقى داده مى‌شود.

زكاة به عهده كسى است كه حين انعقاد حبّه مالك زراعت باشد

س 18

- زكاة مال به عهده موجر است يا مستأجر و يا از خود مال بايد برداشته شود؟.