58- چگونه بين آيات و رواياتى كه بعضى علم غيب را از غير خدا نفى و بعضى اثبات مى‌كنند جمع كنيم؟

در اينجا طرق مختلفى براى جمع وجود دارد:

1- از معروفترين راههاى جمع اين است كه منظور از اختصاص علم غيب به خدا علم ذاتى و استقلالى است، بنابراين ديگران مستقلًا هيچ‌گونه آگاهى از غيب ندارند، و هرچه دارند از ناحيه خدا است، با الطاف و عنايت او است، و جنبه تبعى دارد.

شاهد اين جمع آيه 26 سوره جنّ است، كه مى‌گويد:

«خداوند هيچ كس را از اسرار غيب آگاه نمى‌كند، مگر رسولانى را كه مورد رضايت او هستند»

در «نهج البلاغه» نيز به همين معنى اشاره شده است كه وقتى على «عليه السلام» از حوادث آينده خبر مى‌داد (و حمله مغول را به كشورهاى اسلامى پيش‌بينى مى‌فرمود) يكى از يارانش عرض كرد: اى امير مؤمنان آيا داراى علم غيب هستى؟

حضرت خنديد و فرمود: «ليس هو بعلم غيب، و انما هو تعلّم من ذى علم!» «اين علم غيب نيست، اين علمى است كه از صاحب علمى (پيامبر) آموخته‌ام! [1]

اين جمع را بسيارى از دانشمندان و محققان پذيرفته‌اند.

[1]- «نهج البلاغه» خطبه 128.