2- اسرار غيب دو گونه است قسمتى مخصوص به خدا است و هيچ كس جز او نمى‌داند مانند قيام قيامت، و امورى از قبيل آن، و قسمتى از آن را به انبياء و اولياء مى‌آموزد، چنانكه در نهج البلاغه در ذيل همان خطبه‌اى كه در بالا اشاره كرديم مى‌فرمايد:

«علم غيب تنها علم قيامت و آنچه خداوند در اين آيه بر شمرده است مى‌باشد آنجا كه مى‌فرمايد: آگاهى از زمان قيامت، مخصوص خدا است و او است كه باران را نازل مى‌كند، و آنچه در رحم مادران است مى‌داند، و هيچ كس نمى‌داند فردا چه مى‌كند يا در چه سرزمين مى‌ميرد»

سپس امام «عليه السلام» در شرح اين معنى افزود: خداوند سبحان از آنچه در رحم‌ها قرار دارد آگاه است، پسر است يا دختر؟ زشت است يا زيبا؟ سخاوتمند است يا بخيل؟ سعادتمند است يا شقى؟ اهل دوزخ است يا بهشت؟ ... اينها علوم غيبى است كه غير از خدا كسى نمى‌داند، و غير از آن علومى است كه خدا به پيامبرانش تعليم كرده و او به من آموخته است» [1]

ممكن است بعضى از انسانها علم اجمالى به وضع جنين يا نزول باران و مانند آن پيدا كنند، اما علم تفصيلى و آگاهى بر جزئيات اين امور مخصوص ذات پاك خدا است، همانگونه كه در مورد قيامت ما نيز علم اجمالى داريم، اما از جزئيات و خصوصيات بى‌خبريم، و اگر در رواياتى آمده است كه پيامبر يا امامان از بعضى از نوزادان، يا از پايان عمر بعضى از افراد خبر دادند، مربوط به همان علم اجمالى است.

3- راه ديگر براى جمع ميان اين دو گروه از آيات و روايات اينست كه اسرار غيب در دو جا ثبت است: در «لوح محفوظ» (خزانه مخصوص علم خداوند) كه هيچ‌گونه دگرگونى در آن رخ نمى‌دهد و هيچ كس از آن آگاه نيست و «لوح محو و اثبات» كه علم به مقتضيات است نه علت تامه، و به همين دليل قابل دگرگونى است و آنچه ديگران نمى‌دانند مربوط به همين قسمت است.

[1]- «نهج البلاغه» همان خطبه.