«قُلِ الْعَفْوَ؛ بگو: از مازاد نيازمندى خود (انفاق كنيد).»

معمولًا خانواده‌ها چيزهاى اضافى غير مورد نياز دارند. حال كه اينها مورد نياز تو نيست، از آنها دل بكن و در راه خدا انفاق كن، تا نيازمندان از آن بهره گيرند.

بدا به حال كسانى كه نه خود از اين اموال استفاده مى‌كنند، و نه آن را انفاق مى‌نمايند!

دوم- معنى ديگر عفو «حدّ وسط» است. «خُذِ الْعَفْوَ» يعنى در هر كارى حدّ وسط آن را بگير، و از افراط و تفريط اجتناب كن. كه جاهل يا دچار افراط مى‌شود، و يا سر از تفريط در مى‌آورد. [1]

سوم- معنى ديگر عفو «پذيرش عذر» ديگران است. اگر كسى كار خطا و اشتباهى كرد، و از شما پوزش طلبيد، عذرش را بپذيريد، و او را مورد عفو و بخشش قرار دهيد؛ مخصوصاً اگر همسر يا يكى از فرزندان شما باشد.

چهارم- «سخت‌گيرى نكردن» چهارمين تفسيرى است كه براى عفو گفته‌اند.

بعيد نيست هر چهار معنى مورد نظر خداوند در آيه شريفه فوق باشد. يعنى اى پيامبر ما! اموال اضافه بر نيازت را در راه خدا انفاق كن، و از افراط و تفريط خوددارى ورز، و عذر خطاكاران را بپذير، و نسبت به ديگران سخت گير نباش!

ج- در بر خورد با جاهلان، و به هنگامى كه با سخنان زشت و ناپسند به استقبالت آمدند، و به تو اهانت كردند، با آنها گلاويز نشو، بلكه چنان از كنار اين برخورد ناپسند بگذر كه گويا سخنى با تو نگفته‌اند. با آنها مانند آن شاعر عرب برخورد كن كه گفت:

به انسان پستى بر خورد كردم كه به من ناسزا مى‌گفت. كريمانه گذر كردم و با خود گفتم:

منظورش من نيستم!

[1]. همانگونه كه حضرت على عليه السلام در شماره 70 از كلمات قصار نهج البلاغه فرمودند:

«لَا تَرَى الْجَاهِلَ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفْرِّطاً؛ نادان يا افراط مى‌كند، يا به تفريط روى مى‌آورد.»