روشن است كه اين امور- سلام كردن به ديگران و نشستن در پايين مجلس- با يك بار و دو بار، جزء صفات انسان نمى‌شود، بلكه بايد آن را تكرار كرد. و بر آن مداومت نمود.

3- «وَ يَكْرَهُ الرِّيَاءَ وَالسُّمْعَةَ؛ و خودنمايى و شهرت‌طلبى را خوش نداشته باشد.»: سومين سرچشمه تواضع پرهيز از ريا به هنگام عمل، و پس از آن است. در مورد تفاوت «ريا» و «سمعه» مى‌توان گفت كه ريا به هنگام انجام عمل عارض مى‌گردد، ولى «سمعه» پس از انجام عمل حاصل مى‌شود. مثلًا كسى كه نماز مى‌خواند، براى اين كه مردم او را انسان نمازخوانى بدانند، گاه در انظار مردم نماز مى‌خواند. ولى گاه هنگام نماز قصد او پاك و خالص، و هدفش فقط خداوند است؛ ولى پس از انجام نماز از اين كه ديگران از نمازش تعريف و تمجيد كنند، خوشحال و شادمان مى‌شود.

انسان متواضع هم از «ريا» اجتناب مى‌كند، و هم از «سمعه» دورى مى‌گزيند.

سرچشمه‌هاى سه گانه تواضع جز با تمرين و ممارست ملكه انسان نمى‌گردد. و لهذا هنگامى كه سيره بزرگان دين و پيشوايان معصوم را مطالعه مى‌كنيم، مى‌بينيم آن بزرگواران به اشكال مختلف تواضع را تمرين مى‌كردند، تا پيروانشان آن را بخوبى فرا گيرند.

نمونه‌اى از تواضع على عليه السلام‌

حديثى در كتابهاى شيعه و اهل سنّت‌ [1]، در فضيلت حضرت على عليه السلام، وجود دارد كه نام آن را «خاصف النّعل» [2] نهاده‌اند، كه خلاصه آن بدين شرح است:

[1]. اهل سنّت در كتابهاى متعدّد خود به حديث خاصف النّعل اشاره كرده‌اند. نام اين كتابها به همراه آدرس‌دقيق آن در كتاب ارزشمند «احقاق الحق»، جلد 6، صفحات 24 تا 38 و جلد 16، ملحقات احقاق الحق، صفحات 425 تا 428 و جلد 21، صفحات 370 تا 383 آورده شده است.

[2]. خاصف النّعل به كسى مى‌گويند كه كفشهاى پاره خويش را پينه مى‌زند.