ج- ايجاد نفرت:

انسانهاى متكبّر در هر جامعه‌اى منفورند، و بر عكس متواضعان محبوب القلوب هستند. همه انسانها، اشخاص متواضع را دوست دارند و به آنها عشق مى‌ورزند، به همان مقدار كه از افراد متكبّر نفرت دارند و از آنها دورى مى‌كنند؛ زيرا تكبّر تخم عداوت و دشمنى را در دلها مى‌پاشد؛ و تفاوتى نمى‌كند كه از نوع خود برتر بينى باشد، يا از نوع خود محورى، يا از نوع خودپسندى و يا از نوع خودخواهى به حساب آيد. خلاصه اين كه متكبّر به هر نوعى از انواع تكبّر آلوده باشد، تنهاى تنها مى‌ماند. بدين جهت امام على عليه السلام فرمودند:

«لَيْسَ لِمُتِكَبِّرٍ صَدِيقٌ؛ شخص متكبّر، از دوست بى بهره است!» [1]

د- سر چشمه گناهان:

بعضى از گناهان، كليدى هستند. دروغ از جمله گناهان كليدى است؛ [2] همانگونه كه حبّ دنيا [3] و شرب خمر نيز از گناهان كليدى هستند. [4] تكبّر همچون دروغ و حبّ دنيا و شرب خمر، از گناهان كليدى محسوب مى‌شود، و سرچشمه بسيارى از گناهان است. [5]

[1]. ميزان الحكمة، باب 3386، حديث 17405.

[2]. اين مطلب در روايات متعدّدى بيان شده است؛ از جمله در روايتى از امام حسن عسكرى عليه السلام مى‌خوانيم «جُعِلَتِ الْخَبَائِثُ فِى بَيتٍ وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الْكِذْبَ؛ [همه‌] پليديها در يك خانه نهاده شده و كليد آن، دروغ قرار داده شده است.» (ميزان‌الحكمة، باب 3403، حديث 17528.)

[3]. امام سجّاد عليه السلام پس از اين كه عدم وابستگى به دنيا را بعد از معرفة الله، از بهترين‌ها مى‌شمارد، در مقام استدلال به اين مطلب مى‌فرمايد: زيرا «حبّ الدّنيا وابستگى‌هاى متعدّدى به دنبال دارد، از جمله وابستگى به زن، وابستگى به ثروت، وابستگى به مقام، راحت‌طلبى، شهرت سخن گفتن و ... و در پايان مى‌فرمايد: انبياء و دانشمندان پس از توجّه به اين امور گفته‌اند: حُبُّ الدُّنيَا رَأْسُ كُلِّ خَطِيئَةٍ؛ دنيادوستى سرچشمه هر گناهى است.» (ميزان الحكمة، باب 1229، حديث 6039.)

[4]. در حديثى از پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم: «الْخَمرُ امُّ الْخَبَائثِ؛ شراب، ريشه پليديهاست.» (ميزان‌الحكمة، باب 1133، حديث 5362.)

[5]. امام على عليه السلام در حديث تكان دهنده‌اى مى‌فرمايند: «أَلْكِبْرُ دَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِى الذُّنُوبِ؛ تكبر انگيزه فرو رفتن در (منجلاب ديگر) گناهان است.» (ميزان الحكمة، باب 3368، حديث 17406.)